Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi

Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi (Boşanma Protokolü), anlaşmalı bir boşanmada davasında boşanmanın hukuki sonuçlarını düzenleyen ve her iki eş tarafından imzalanması gereken bir tür sözleşmedir.

Boşanma sözleşmesi, bir boşanma davasının anlaşmalı olarak sonuçlandırılması için gerekli olan ve boşanacak tarafların velayet, tazminat, soyadı, mal varlıkları, tazminat ve nafaka konularında tarafların talep ve anlaşmalarını içeren son derece önemli bir hukuki metindir.

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanmanın parasal ve çocukların durumuna ilişkin her konuda mutabık kalarak boşanmaları anlamına gelmektedir. Anlaşmalı boşanmanın ilk şartı; tarafların en az 1 yıldır evli olmasıdır. Bir başka ifade ile dava açıldığı tarihte evlenme tarihinin üzerinden 1 sene geçmiş olmalıdır. Diğer önemli şart ise tarafların bütün şartlarda anlaşmış olması ve ortada çekişmeli bir durumun kalmamış olmasıdır.

Yapılacak olan protokolde boşanmanın mali sonuçları ve çocuklara ilişkin sonuçları mutlaka eşler tarafından net bir şekilde belirlenmiş olmalıdır. Boşanmanın mali sonuçları; maddi tazminat, manevi tazminat ve yoksulluk nafakasıdır. Boşanmanın mali sonuçlarının yanı sıra eğer eşler çocuk sahibi ise çocukların durumuna ilişkin olarak iştirak nafakası, kişisel ilişki ve velayet konularında karşılıklı bir anlaşmanın sağlanmış olması şarttır.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesinde, çocuğun velayet hakkı ve çocukla kişisel ilişkinin ayrıntıları belirlenmelidir. Ancak bu hükümler, çocuğun yararına uygun olması ve hakim tarafından onaylanması şartıyla geçerli olacaktır.

Velayet hakkı, 18 yaş altı çocukların ve istisnai olarak da kısıtlıların bakım ve korunmalarının sağlanması amacıyla, onların kişilik hakları ve malları üzerinde sahip oldukları görev, yetki ve hakların bütününü ifade eder.

Ortak Velayet Kavramı

Ortak velayet kavramı, Türk Medeni Kanun'unda düzenlenmemiştir. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti'nin 14 Mart 1985 tarihinde imzaladığı 11 Numaralı Protokol ile Değişik İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'ye Ek 7 Numaralı Protokol'ün, 25 Mart 2016 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 6684 sayılı kanun ile kabul edilmesi üzerine Türk Hukuku'nda ortak velayet kavramı kabul edilmiştir.

Ortak Velayet Düzenlemesinde çocukla kişisel ilişki nasıl düzenlenecek ?

• Müşterek çocuk fiilen hangi tarafın (anne ya da baba) yanında kalıyorsa diğeri ile kişisel ilişki kurulmalıdır.
• Müşterek çocuk belirli aralıklarla hem annesinin hem de babasının yanında kalıyorsa bu durum dikkate alınarak diğeri ile kişisel ilişki kurulmalıdır.

Ortak Velayet Düzenlemesinde İştirak Nafakası verilecek mi ?

• Ortak velayet düzenlemesinde anne ve baba ortak çocuğun giderlerine ekonomik güçleri nispetinde eşit olarak katılım sağlayacaktır.
• Çocuğu fiilen yanında bulunduracak olan tarafa, diğer tarafça çocuğun giderlerine uygun iştirak nafakası verilebilir.
• Müşterek çocuk zaman zaman hem annesinde hem de babasında ikamet edecekse iştirak nafakası miktarı bu husus dikkate alınarak belirlenmelidir.

Nafakada Eşler arasındaki eşitlik:

• Yoksulluk nafakasına ilişkin düzenlemeler kadın-erkek ayrımı yapılmaksızın eşlere eşit olarak uygulanmaktadır. Önemli olan yasada belirtilmiş koşulların mevcudiyeti olup, bu talebin hangi eşten geldiğinin bir önemi bulunmamaktadır.
• Nafaka talep eden eşin boşanma ile yoksulluğa düşecek olması durumunda yoksulluk nafakası ödenmesi söz konusu olur. Nafaka bir zenginlik aracı olmayıp, boşanma neticesinde eşlerin geçimlerini sağlayabilmesi için öngörülmüş bir düzenlemedir.

Anlaşmalı boşanma hükümlerinin uygulanması neticesinde evliliğin sona ermesinin ve bu kararın kesinleşmesinin ardından nafakaya ilişkin olarak ayrı bir dava açılması mümkün değildir.

Maddi Tazminat-Manevi Tazminat Farkı:

• Manevi tazminat, boşanma ve boşanmaya sebep olan olaylar sonucunda kişilik haklarının zedelenmesi nedeni ile istenen tazminattır. Boşanma nedeni ile eşlerden birinin manevi çöküntü yaşaması, derin elem ve üzüntü içinde olması durumunda o eşe manevi tazminat ödenebilir.
• Boşanma sonucunda eşlerin ekonomik ortaklıkları da sona ermektedir. Dolayısıyla, eşlerin, birtakım ekonomik menfaatleri boşanma nihayetinde zarar görebilir. Örneğin; eşinin sigortasından yararlanan kişi açısından, boşanma ile bu durum sona ereceğinden mevcut menfaat kaybı ortaya çıkacaktır. Eşinin mirasından yararlanamama durumu, beklenen maddi menfaat kaybı olarak değerlendirilmektedir.

Ergin (18 yaşından büyük) kısıtlı müşterek çocuk var ise kural olarak vesayet altına alınır. Ancak ergin kısıtlı müşterek çocuklar vesayet altına alınmak yerine anne ya da babanın velayeti altında da bırakılabilir. Burada tarafların anlaşmasının yanında hakimin kararı da önemlidir.

Kısıtlama sebepleri

Bu sebepler 4 alt başlık altında toplanmaktadır. Buna göre;

1. Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı (TMK. md. 405)

Medeni Kanun uyarınca akıl hastalığı veya zayıflığı nedeni ile işlerinin idaresi veya bakım ve korunma için kendisine yardım gereken ya da başkasının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin vesayet altına alınır.

2. Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim (TMK. md. 406)

Savurganlığı, alkol veya madde bağımlılığı, kötü yaşam tarzı veya mal varlığını kötü yönetmesi nedeniyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu nedenle sürekli bakıma ve korunmaya ihtiyacı olan her ergin vesayet altına alınır.

3. Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza (TMK. md. 407)

Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir ceza alan her mahkum kısıtlanır. Cezanın infazına başladığında bu durum cezanın infazında görevli makam tarafından, vesayet makamına bildirilerek mahkuma vasi atanması sağlanır.

4. İstek üzerine (TMK. md. 408)

Medeni Kanun son olarak, ergin kişinin kendi isteği üzerine vesayet altına alınması durumunu düzenlemiştir. Buna göre, ergin kişinin kendisi de yaşlılık, engelli olma, deneyimsizlik veya ağır hastalık gibi nedenlerle işlerini idare edemiyor ve bakıma ihtiyaç duyuyorsa kendisine vasi atanmasını isteyebilir.

Yukarıda yer verilen boşanmanın mali ve çocuklara ilişkin sonuçlarının yanı sıra yapılacak olan anlaşmalı boşanma protokolünde başka düzenlemelere de yer verilebilir. Eşler evlilik birliği içerisinde iken eğer bir kredi borcu ödemekte iseler taraflardan birinin boşanmadan sonra bu borcu üstleneceği de hüküm altına alınabilir.

Kadın eşin, erkek eşin soyadını boşandıktan sonra kullanmaya devam edip etmeyeceği bu sözleşmede düzenlenebilir.

Bu Belge Nasıl Kullanılır?

Taraflar boşanmanın mali ve çocuklara ilişkin sonuçlarına ilişkin kararlaştırmış oldukları hususları yazılı olarak protokol altına aldıktan sonra bir dilekçe ile Aile Mahkemesi'ne boşanmak için başvuruda bulunabilirler. Aile Mahkemesi'ne başvururken imzalanan bu Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi delil olarak sunulmalıdır. Hakim, taraflar arasında çekişmeli olan bir konu olmadığına kanaat getirirse taraflar bu belgedeki şartlar ile anlaşmalı olarak boşanabilir.

Formda yer alan sorulara cevap verin. Bu form doldurulduktan sonra hazırlanan Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi her iki tarafça imzalanmalı, saklanmalı ve boşanmak için başvurulan Aile Mahkemesi'ne delil olarak sunulmalıdır.

Yasal Dayanak

Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesinde düzenlenmiştir.

Örnek nasıl değiştirilir?

Bir form dolduruyorsunuz. Siz formdaki soruları yanıtladıkça, belge gözlerinizin önünde düzenleniyor.

Her şey tamamlandığında, belge size Word ve PDF formatlarında gönderilir. Belgeyi değiştirebilir ve yeniden kullanabilirsiniz.