Jak podważyć kary pieniężne dotyczące parkowania?

Ostatnia wersja: Ostatnia wersja:18 luty 2021
Ocena Ocena 4,1 - 12 głosów

Zdarza się, że dostajemy mandat za nieprawidłowe parkowanie. Zastanawiamy się, czy możemy go jakoś podważyć, uchylić, nie zgodzić się... Słusznie. Jeśli dysponujemy argumentami, przemawiającymi na naszą korzyść, możemy złożyć wniosek o uchylenie mandatu, w którym wykażemy, że takowy był niezasadny.

Jednak, czy na pewno dokument, jaki otrzymaliśmy, to mandat?

Czy wiesz, że...

W pierwszej kolejności należy odróżnić dwie sytuacje:
- mandat za niewłaściwe parkowanie to wykroczenie, które regulują przepisy kodeksu wykroczeńkodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia;
- wezwanie do zapłaty za nieopłacony postój w strefie płatnego parkowania nie jest wykroczeniem, a opłatą administracyjną o charakterze dyscyplinującym, należną organowi miasta (gminy). Regulują je przepisy ustawy o drogach publicznych oraz właściwe uchwały rady miasta lub gminy.

1. Mandat za niewłaściwe parkowanie

Mandat za nieprawidłowe parkowanie wystawiany jest np. za pozostawienie samochodu na zakazie, na chodniku, na trawniku, na miejscu dla niepełnosprawnych itd. Parkowanie w miejscu do tego nieprzeznaczonym jest wykroczeniem.

Zakazy dotyczące parkowania są przewidziane w ustawie prawo o ruchu drogowym (art. 49). Naruszenie tych zakazów stanowi wykroczenia, które są karane grzywną, na podstawie kodeksu wykroczeń. Wysokości grzywien, za wskazane wykroczenia, są unormowane w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r.

Czy wiesz, że...

Jak stanowi art. 98
§ 1. Kodeksu Postępowania w sprawach o wykroczenia, w postępowaniu mandatowym można nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego:

- wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył (wobec osoby czasowo przebywającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemającej stałego miejsca zamieszkania albo pobytu);

- kredytowanego, wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru;

- zaocznego, wydanego wobec sprawcy, którego jednak nie zastano w miejscu popełnienia wykroczenia (gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby tego sprawcy).

Mandat kredytowy powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach nieuiszczenia grzywny w terminie. Staje się on prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.

Mandat zaoczny powinien wskazywać organ, na rzecz którego w terminie 14 dni ukarany powinien uiścić grzywnę, oraz informować o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. Mandat ten staje się prawomocny z chwilą zapłacenia organowi grzywny we wskazanym terminie.

Czy wiesz, że...

Art. 97. Kodeksu Postępowania w sprawach o wykroczenia

§ 1. W postępowaniu mandatowym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć jedynie, gdy:
- schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
- stwierdzi popełnienie wykroczenia, w szczególności za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.

Z powołanego wyżej artykułu wynika, że jeśli zostaniemy złapani na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu czynu zabronionego, to szansa na uchylenie przez sąd takiego mandatu jest niewielka. Sąd ewentualnie zastanowiłby się nad wysokością grzywny, jeśli w danej sytuacji, obwiniony wykazałby, że jego sytuacja życiowa i finansowa jest naprawdę fatalna.

Szansa na uchylenie mandatu rośnie, gdy funkcjonariusz nie przyłapał nas na gorącym uczynku lub chwilę po popełnieniu wykroczenia. Aby wysłać nam mandat musi bowiem być pewny, że byliśmy sprawcą wykroczenia. Jeśli tego nie widział, nie może mieć takiej pewności. My natomiast, nie jesteśmy w żaden sposób zobowiązani donosić organowi, kto tego dnia jechał naszym samochodem. Tutaj mamy większe pole do działania. Możemy, używając rozsądnych argumentów, przekonać sąd, że nie byliśmy sprawcą wykroczenia. Jeśli sąd nam uwierzy albo zdołamy wywołać wątpliwość co do osoby sprawcy czynu, mandat ma szansę być uchylony.

2. Postępowanie dotyczące uchylenia mandatu karnego

Jeśli odmówimy zapłaty mandatu lub nie zapłacimy go w terminie, funkcjonariusz skieruje wniosek do sądu o ukaranie. Wniosek o uchylenie mandatu składamy w terminie 7 dni od dnia podpisania się na formularzu (jeśli został nam wręczony przez funkcjonariusza) lub otrzymania mandatu pocztą.

Uprawniony do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona grzywna. W przedmiocie uchylenia mandatu karnego sąd orzeka na posiedzeniu, na którym ma prawo uczestniczyć ukarany, organ, który (lub którego funkcjonariusz) nałożył grzywnę w drodze mandatu (albo przedstawiciel tego organu) oraz ujawniony pokrzywdzony. Przed wydaniem postanowienia sąd może zarządzić stosowne czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego. Uchylając mandat karny sąd nakazuje zwrot uiszczonej kwoty.

Czy wiesz, że...

Art. 101 Kodeksu Postępowania w sprawach o wykroczenia


§ 1. Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie albo na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat, albo gdy ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art. 15-17 Kodeksu wykroczeń. Uchylenie następuje na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, albo z urzędu. [...]

3. Opłata za nieopłacony parking

Inną sytuacją niż mandat, jest ukaranie za nieopłacony postój w Strefie Płatnego Parkowania. Każda osoby, która parkuje samochód w tej strefie musi uiścić opłatę za korzystanie z drogi publicznej. Brak wniesienia opłaty spowoduje z mocy prawa nałożenie na właściciela pojazdu obowiązku zapłaty tzw. opłaty dodatkowej za nieopłacony postój.

Czy wiesz, że...

Art. 13f. Ustawy o drogach publicznych
1. Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową.
2. Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 10% minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
3. Opłatę dodatkową, o której mowa w ust. 1, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi. [...]

Jest to opłata administracyjna o charakterze dyscyplinującym, za pozostawienie samochodu w Strefie Płatnego Parkowania bez uregulowania opłaty parkingowej, a więc za nieuprawnione korzystanie z drogi publicznej. Nieopłacenie postoju w strefie płatnej nie jest wykroczeniem, a za niewniesienie opłaty parkingowej nie wystawia się mandatu lub grzywny.

Czy wiesz, że...

Każda rada miejska lub gminna ustala własną stawkę opłaty dodatkowej obowiązującą w danym mieście lub gminie. Dla przykładu, w Warszawie opłata dodatkowa za nieopłacony postój wynosi 250 zł.

Opłata dodatkowa jest egzekwowana przez zarząd (zarządcę) drogi (np. Zarząd Dróg Miejskich) oraz Straż Miejską.

4. Postępowanie dotyczące reklamacji za nałożenie opłaty dodatkowej

O uchylenie takiej opłaty możemy wnosić wówczas, gdy organ, który nałożył na nas opłatę, nie ma racji. Możemy wówczas w reklamacji od wezwania lub upomnienia do zapłaty za nieopłacony postój w Strefie Płatnego Parkowania sprzeciwić się zasadności nałożenia takiej dodatkowej opłaty np. dowodząc, że osoba, która zaparkowała samochód to inna osoba niż właściciel samochodu lub że w okresie, którego dotyczy wezwanie, samochód znajdował się w warsztacie samochodowym celem jego naprawy albo też że opłata za parking została prawidłowo wniesiona, ale kierowca zapomniał umieścić potwierdzenia za szybą samochodu itd.

W pierwszej i drugiej sytuacji, jeśli właścicielowi nie uda się udowodnić, że samochód został zaparkowany przez inną osobę niż on, wówczas to właściciel jest zobowiązany do zapłaty opłaty dodatkowej. Istnieje bowiem domniemanie, że kierujący pojazdem i w konsekwencji osoba obowiązana do zapłaty opłaty parkingowej to jego właściciel.

Czy wiesz, że...

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrując sytuację osoby, która wniosła opłatę za parking, ale nie zostawiła biletu parkingowego za szybą pojazdu, potwierdził w wyroku z 8 października 2013 r., że: "opłatę dodatkową pobiera się za nieuiszczenie opłaty, a nie za nieumieszczenie w określonym miejscu dowodu jej dokonania" (sygn. I OSK 1674/13). Oznacza to, że argument ten może pomóc, jeśli rzeczywiście opłata za parking została tego dnia poczyniona.

Nieuiszczenie opłaty dodatkowej w terminie wskazanym w wezwaniu podlega egzekucji administracyjnej wraz z należnymi kosztami, chyba że przed upływem tego terminu osoba wniosła reklamację. W wyniku skutecznego wniesienia reklamacji, termin do wniesienia opłaty ulega zawieszeniu.

Reklamację od wezwania do uiszczenia opłaty dodatkowej składa się w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania na adres organu, który wystawił wezwanie. Istnieje kilka możliwości wysłania reklamacji:

  • drogą elektroniczną (e-mailem);
  • za pośrednictwem skrzynki podawczej ePUAP;
  • pocztą tradycyjną na adres właściwego Zarządu Dróg Miejskich (gminnych) lub innego właściwego zarządcy;
  • osobiście w Kancelarii Zarządu Dróg Miejskich lub innego właściwego zarządcy.

W przypadku uznania reklamacji, dokument opłaty dodatkowej nie rodzi skutków prawnych, a więc właściciel lub kierujący pojazdem nie musi płacić opłaty dodatkowej.

W przypadku nieuwzględnienia reklamacji, w niektórych miastach lub gminach można wnieść odwołanie od odpowiedzi na reklamację - wynika to każdorazowo z regulaminu rady miasta/gminy, dotyczącego opłat za postój w strefie płatnego parkowania. Jeśli nie wnieśliśmy odwołania lub odwołanie nie zostało uwzględnione na naszą korzyść, opłatę dodatkową należy opłacić w terminie 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia.

Nieuiszczona opłata ulega przedawnieniu po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego w którym miała zostać opłacona, chyba że bieg tego terminu w międzyczasie uległ zawieszeniu lub został przerwany, przez jakąś czynność prawną.

Podsumowanie

Tak jak zostało wytłumaczone powyżej, istnieją dwie całkowicie odmienne sytuacje dotyczące kar za parkowanie. Pierwsza sytuacja to mandat karny za wykroczenie spowodowane nieprawidłowym zaparkowaniem pojazdu np. w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Druga sytuacja to wezwanie do wniesienia opłaty dodatkowej w sytuacji, gdy organ stwierdzi, że nie uiściliśmy opłaty za parking w strefie płatnego parkowania. Nie jest to wówczas mandat karny, a wezwanie do uiszczenia opłaty administracyjnej o charakterze dyscyplinującym, za nieuprawnione korzystanie z drogi publicznej.

W obydwu sytuacjach mamy możliwość skarżyć wymierzone nam kary. W sytuacji mandatu karnego, możemy wnieść wniosek do sądu o uchylenie mandatu karnego. W sytuacji opłaty dodatkowej za nieuiszczenie opłaty za parking w strefie płatnego parkowania, mamy możliwość wnieść reklamację na nałożenie takiej opłaty, a jeśli nie przyniesie ona spodziewanych rezultatów, możemy następnie wystąpić z odwołaniem od niekorzystnej dla nas odpowiedzi na naszą reklamację. W związku z powyższym, istotne jest zorientowanie się, która sytuacja nas dotyczy, aby móc dobrać odpowiednią strategię skutecznego postępowania w sprawie.

 

Magdalena Bakowski

Wzory i przykłady do ściągnięcia w formacie Word i PDF

Oceń ten przewodnik