Dernek Tüzüğü

Dernek tüzüğü nedir?

Dernek Tüzüğü, bir derneğin zorunlu ana kuruluş metnidir ve derneğin işleyişiyle ilgili tüm konuları kapsar.

Dernekler birey olarak veya kurum/şirket olarak en az yedi kişinin kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları, legal kişiliğe sahip kişi topluluklarıdır.

Herkes önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

Bu belge derneğin adını, derneğin merkezini, derneğin amaç ve faaliyet alanını içerir. Derneğin çalışma biçim ve konuları da aynı zamanda dernek tüzüğünde yer alır. İşbu dernek tüzüğü belgesiyle üyelik koşulları, ödentiler, derneğin zorunlu organları, genel kurul toplantısı ve karar yeter sayıları düzenlenmiştir.

İşbu belge doldurularak kolayca dernek kuruluş başvurusu yapılabilir.

Dernek tüzüğünde hangi hususlar yer almalıdır?

Dernek tüzüğünde aşağıdaki hususların gösterilmesi zorunludur:

Derneğin adı: Kurulacak derneğin adı tüzükte belirtilmelidir.

Derneğin amacı: Derneğin sürekli bir amaç (eğitim, spor desteği gibi) için kurulmuş olması gerekir. Bu amacın belirtilmesi gerekir. Bir dernek, Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla kurulamaz. Örneğin uyuşturucu dağıtımı ve satışı veya kumar oynatma için dernek kurulamaz.

Kurucular: Dernek için en az 7 kişinin kurucu olması gerekir. Bu kurucuların belirtilmesi gerekir.

Derneğin gelir kaynakları: Derneğin amacı gerçekleştirmek için nasıl gelir elde edeceği belirtilmelidir.

Derneğe üyelik koşulları: Derneğin gelecekte nasıl ve hangi şartları taşıyan kişileri üye kabul edeceği belirtilmelidir. Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye, yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Derneğin organları: Derneğin hangi organlar/ bölümler ile yönetileceği belirtilmelidir. Yönetim kurulu, genel kurul, icra kurulu, denetim kurulu gibi kurullar organlara örnektir.

Derneğin geçici yönetim kurulu: Derneğin ilk kuruluşta, yapılacak seçime kadar geçici olarak kimler tarafından yönetileceği belirtilmelidir.

Dernek ve vakıf arasındaki fark nedir?

Dernekler; en az yedi kişinin ekonomik amaç haricinde ortak bir amacı gerçekleştirmek amacıyla oluşturdukları topluluktur. Vakıflar ise kişilerin sürekli bir amaç için (eğitim gibi) oluşturdukları mal topluluğudur. Yani dernekler ile kişiler toplanırken, vakıflar ile mallar toplanır. Bu anlamda örneğin varlıklı aileler, öğrenci okutmak için kendi mallarından bir pay ayırarak vakıf kurarken, bir futbol kulübünü seven kişiler bir araya gelerek dernek kurar.

Vakıflar için asgari kişi sınırlaması yoktur.

Dernek tüzüğü hazırlanması zorunlu mudur?

Evet, dernek tüzüğü zorunludur. Tüzük olmadan dernek kurulamaz.

Kimler dernek üyesi olabilir?

Tüzükte belirtilen şartlara sahip, 18 yaşından büyük, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı olmayan ve bir mahkeme tarafından kısıtlanmamış her kişi ile organizasyonlar (dernek, vakıf ve şirketler), derneklere üye olabilirler.

Derneğe yazılı olarak üyelik başvurusunda bulunulur. Dernek yönetim kurulu 30 gün içerisinde karar verir ve sonucu başvuru sahibine bildirir.

Kimler dernek üyesi olamaz?

12 yaşından küçük çocuklar derneklere üye olamazlar. Ancak 12 yaşından büyük çocuklar anne/babalarının yazılı izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler. 15 yaşından büyük çocuklar çocuk derneklerinde yönetim ve denetim kurulu üyesi olabilirler. 18 yaşından büyük kişiler ise çocuk derneklerine kurucu ya da üye olamazlar.

Türk Silahlı Kuvvetleri (askerler), kolluk kuvvetleri mensupları (polis, jandarma) ile özel kanunlarında dernek kurması yasaklananlar, mahkeme kararı ile kısıtlananlar dernek kuramazlar, dernek üyesi olamazlar.

Dernek tüzüğü hazırlandıktan sonra ne yapılmalıdır?

Dernek tüzüğü hazırlandıktan sonra dikkatlice okunup kontrol edilmelidir.

Dernek tüzüğünün üç nüsha çıktısı alınarak, tüm sayfaları kurucuların tamamı tarafından imzalanmalıdır.

Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, Valilik tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Belgelerde aykırılık veya eksiklik bulunmaz ya da bunlar belirli sürede giderilirse; bu durum derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir. Dernekler, yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde ilk genel kurul toplantılarını yapmak ve zorunlu organlarını oluşturmakla yükümlüdürler. Zorunlu organlar genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.

Dernek kuruluşu için hangi belgeler gerekir?

Dernek kuruluşu için bazı belgelerin mülki idari amirliğine (Valiliğe) sunulması gerekir. Bu belgeler şunlardır:

• Bu dernek tüzüğü,
• Kuruluş bildirimi,
• Yazışma ve tebligatı almaya yetkili en az üç kişinin adı, soyadı, telefon numarası, yerleşim yerlerini belirten imzalı liste,
• Dernek merkezinin tapuda konut olarak gösterilen yerlerde olması halinde kat malikleri kurulunun oybirliği ile alacağı karar örneği veya dernek merkezinin açılacağı yer tapuda iş yeri olarak geçiyorsa kira sözleşmesi,
• Dernek kurucuları arasında tüzel kişilerin bulunması halinde bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişilerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtmek kaydıyla bu konuda alınmış kararların fotokopisi,
• Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde bu tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten dernek kuruluşları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
• Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösteren belgelerin (oturum izinlerinin) fotokopileri.

Dernek tüzüğü nasıl değiştirilir?

Dernek tüzüğünün değiştirilmesi için, dernek genel kurulunun toplanması gerekmektedir. Genel Kurul gerçekleştirilmeden önce belirlenen gündemde, tüzüğün değiştirileceği yer almalıdır.

Dernek tüzüklerinde yapılan değişiklikler tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde Valiliğe bildirilir. Tüzük değişikliği yapılmak isteniyor ise, genel kurul derneğe üye olan kişilerin en az üçte ikisinin katılımı ile toplanmalı ve toplantıya katılan üyelerin üçte ikisinin olumlu oyu ile karar alınmalıdır. Dolayısıyla örneğin dernek 9 kişiden oluşuyorsa, tüzüğün değişmesi için en az 6 kişinin genel kurul toplantısına katılması, katılan 6 kişiden en az 4'ünün tüzük değişmesi için olumlu oy kullanması gerekir.

Derneğin zorunlu organları nelerdir?

Zorunlu organlar genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur:

• Genel kurul, derneğe kayıtlı üyelerden oluşur ve derneğin en yetkili organıdır.
• Derneklerin idare ve temsile yetkili organı Yönetim Kuruludur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur. Dernek yönetim kurullarının başkan ve üyelerine, genel kurul tarafından belirlenecek bir ücret verilebilir.
• Denetim kurulu, 3 asıl ve 3 yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur. Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.

Dernek nasıl sona erer?

Derneğin sona ermesi için genel kurulun bu yönde karar alması veya mahkeme kararı gerekmektedir. Dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir. Kendiliğinden sona erdiği tespit edilen veya feshine karar verilen derneklerin tasfiye ve devir işlemleri tamamlandıktan sonra dernekler kütüğündeki kayıtları silinir.

Dernek tüzüğünün yasal dayanağı nedir?

Derneklerle ilgili düzenlemeler 4721 sayılı Türk Medeni Kanununda, 5253 sayılı Dernekler Kanununda ve 31.03.2005 tarihli ve 25772 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Dernekler Yönetmeliğinde yer almaktadır.

Örnek nasıl değiştirilir?

Bir form dolduruyorsunuz. Siz formdaki soruları yanıtladıkça, belge gözlerinizin önünde düzenleniyor.

Her şey tamamlandığında, belge size Word ve PDF formatlarında gönderilir. Belgeyi değiştirebilir ve yeniden kullanabilirsiniz.