Wniosek matki o urlop macierzyński po porodzie

Co to jest wniosek matki o urlop macierzyński po porodzie?

Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego po porodzie to dokument, w ramach którego kobieta, która urodziła dziecko, wyraża prośbę do swojego pracodawcy o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego od dnia porodu, a także ewentualnie urlopu rodzicielskiego. W wyniku złożonego wniosku pracodawca przyznaje pracownicy do 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (w razie ciąży pojedynczej) oraz do 32 tygodni urlopu rodzicielskiego (w razie ciąży pojedynczej) w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz regeneracji sił po porodzie przez matkę. Podczas obydwu urlopów pracownica otrzymuje zasiłek macierzyński.

Jeśli pracownica chciałaby wykorzystać urlop macierzyński przed porodem, zaleca się posłużyć wnioskiem o urlop macierzyński przed porodem.

Jakie istnieją wnioski związane z opieką nad dzieckiem?

Pracownica, która urodziła dziecko, może wnieść prośbę do pracodawcy o przyznanie:

• urlopu macierzyńskiego (niniejszy wniosek): jest obowiązkowym uprawnieniem pracowniczym - poza zapewnieniem osobistej opieki dziecku, służy do regeneracji sił pracownicy po porodzie (połóg), podczas którego pracodawca wypłaca zasiłek macierzyński. Urlop macierzyński przysługuje przed porodem i po porodzie, w całkowitym wymiarze 20 tygodni (urodzenie 1 dziecka), 31 tygodni (urodzenie bliźniaków), 33 tygodni (urodzenie trojaczków), 35 tygodni (urodzenie czworaczków), 37 tygodni (urodzenie pięcioraczków lub więcej). Można również złożyć wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego jedynie po porodzie (niniejszy wniosek). Niewykorzystany przez matkę urlop macierzyński musi wykorzystać ojciec dziecka, jednakże matka dziecka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie;
• urlopu rodzicielskiego (niniejszy wniosek): jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad kilkumiesięcznym dzieckiem, podczas którego pracodawca wypłaca zasiłek macierzyński. Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Jeden rodzic może wykorzystać do 32 tygodni urlopu rodzicielskiego (34 tygodni w razie ciąży mnogiej). 9 tygodni jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców, co oznacza, że w sumie rodzice dziecka mogą wykorzystać 41 tygodnie urlopu rodzicielskiego (43 tygodnie w razie ciąży mnogiej) na sprawowanie osobistej opieki nad swoim dzieckiem. Urlop rodzicielski można przyznać w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat;
• urlopu wychowawczego: jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem, bez prawa do zasiłku macierzyńskiego (jedynie pomoc socjalna w razie niskiego dochodu w rodzinie). Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w wymiarze do 36 miesięcy, bez względu na liczbę urodzonych dzieci. Nie może trwać dłużej, niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat.

Ojciec dziecka może skorzystać z przyznania urlopu okolicznościowego (2 dni), urlopu tacierzyńskiego (2 tygodnie), urlopu rodzicielskiego (do 32 tygodni, gdy ciąża pojedyncza, do 34 tygodni gdy ciąża mnoga, w tym 9 tygodni jedynie dla ojca). Porównanie powyższych wniosków można znaleźć w przewodniku prawnym pod tytułem: "Pigułka wiedzy na temat urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego i ojcowskiego".

Czy spisanie wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie jest obowiązkowe?

Tak. Wniosek matki o udzielenie urlopu macierzyńskiego po porodzie należy przekazać pracodawcy w postaci papierowej albo elektronicznej. Oznacza to, że ustne poinformowanie pracodawcy o chęci skorzystania z tego urlopu nie jest wystarczające.

Ile czasu trwa urlop macierzyński?

Urlop macierzyński to okres trwający kilka miesięcy, podczas którego pracownik zaprzestaje wykonywać pracę w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w pierwszych miesiącach jego życia oraz regeneracji sił matki dziecka po porodzie (połóg). Przed datą przewidywanego porodu urlop macierzyński można rozpocząć co najmniej 2 tygodnie i nie wcześniej, niż 6 tygodni przed wyznaczoną przez lekarza datą porodu. Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do jego wyczerpania, przewidzianego w zależności od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie, tj.:

• 20 tygodni, gdy kobieta urodzi 1 dziecko w ramach jednego porodu;
• 31 tygodni, gdy kobieta urodzi 2 dzieci w ramach jednego porodu;
• 33 tygodnie, gdy kobieta urodzi 3 dzieci w ramach jednego porodu;
• 35 tygodni, gdy kobieta urodzi 4 dzieci w ramach jednego porodu;
• 37 tygodni, gdy kobieta urodzi 5 lub więcej dzieci w ramach jednego porodu.

Urlop macierzyński, niewykorzystany przez matkę dziecka musi wykorzystać ojciec dziecka.

Ile trwa urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Jest on fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, przyznawanym w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jego długość zależy od tego, czy ciąża była pojedyncza czy mnoga, mianowicie:

• 32 tygodni, dla jednego rodzica, gdy kobieta urodzi 1 dziecko w ramach jednego porodu;
• 34 tygodni, dla jednego rodzica, gdy kobieta urodzi bliźniaki, trojaczki, czworaczki, pięcioraczki czy większą ilość dzieci w ramach jednego porodu.

9 tygodni urlopu rodzicielskiego jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców, co oznacza, że w sumie rodzice dziecka mogą wykorzystać 41 tygodnie urlopu rodzicielskiego (43 tygodnie w razie ciąży mnogiej) na sprawowanie osobistej opieki nad swoim dzieckiem. Pracownik może wnosić we wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego jednorazowo albo w częściach, wykorzystanych przez siebie lub podzielonych pomiędzy siebie i drugiego rodzica dziecka/dzieci. Urlop rodzicielski może być rozdzielony na 5 części. Można go wykorzystać do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

Czy można pracować podczas urlopu rodzicielskiego?

Tak. Pracownik może postanowić o wykonywaniu pracy podczas przebywania na urlopie rodzicielskim, jednakże nie więcej, niż na pół etatu (najwyżej 20 godzin tygodniowo) - wówczas urlop rodzicielski ulegnie wydłużeniu, proporcjonalnie, w odniesieniu do tej części urlopu, kiedy pracownik łączył wykonywanie pracy w trakcie przebywania na urlopie rodzicielskim. Wydłużenie wylicza się mnożąc ilość tygodni łączonego urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy oraz wymiaru czasu wykonywanej pracy w trakcie urlopu rodzicielskiego, jednakże nie więcej niż:

• 64 tygodnie (ciąża pojedyncza);
• 68 tygodni (ciąża mnoga).

Podczas gdy w ramach regularnego urlopu rodzicielskiego pracownik zdecydował się pracować np. na pół etatu, w okresie wydłużenia urlopu rodzicielskiego, może on zdecydować: czy będzie wykonywać pracę łączoną z opieką nad dzieckiem, czy woli skupić się jedynie na opiece nad dzieckiem.

Przykład: matka dziecka przebywa do końca maja 2025 r. na urlopie macierzyńskim. Chciałaby następnie kontynuować nieobecność w pracy, związaną z opieką nad jej noworodkiem, podczas urlopu rodzicielskiego, który rozpocznie 1 czerwca 2025 r. Ponieważ jej nieobecność jest sporym utrudnieniem dla firmy, decyduje się na łączenie przebywania na urlopie rodzicielskim z wykonywaniem pracy od 1 czerwca 2025 r., przez 32 tygodnie. Jednocześnie wydłuża jej to urlop rodzicielski o kolejne 32 tygodnie. Po zakończeniu regularnego urlopu rodzicielskiego (w ramach wydłużenia urlopu rodzicielskiego), postanawia skupić się jedynie na opiece nad dzieckiem, licząc, że do tego czasu jej pracodawca znajdzie zastępstwo na 32 nadchodzące tygodnie jej nieobecności w pracy.

Czy matka dziecka może wykorzystać 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego ojcu?

Nie. Matka dziecka nie może wykorzystać 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego ojca dziecka, nawet jeśli ojciec dziecka nie żyje, jest nieznany albo nie ma władzy rodzicielskiej. Każdemu z pracowników - rodziców przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego to prawa nie można pod żadnym pozorem przenieść na drugiego z rodziców.

Mimo że takie rozwiązanie nie wydaje się słuszne, gdyż przemawia przeciwko dobru dziecka, jedyną możliwością pozostaje postulowanie do ustawodawcy o dokonanie nowelizacji tych przepisów, która zapewniłaby możliwość wykorzystania przez matkę dziecka urlopu rodzicielskiego, przysługującego ojcu dziecka, jeśli nie może on z obiektywnych przyczyn z niego skorzystać.

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem pieniężnym z chorobowego ubezpieczenia społecznego, przysługującym za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego. Zasiłek pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne.

1. Za okres urlopu macierzyńskiego pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński, w wysokości:

• 100% wynagrodzenia (w razie braku złożenia wniosku o chęci skorzystania również z urlopu rodzicielskiego)
  albo
• 81,5% wynagrodzenia (w razie chęci skorzystania zarówno z urlopu macierzyńskiego, jak i urlopu rodzicielskiego, co zostanie wyrażone we wniosku, złożonym najpóźniej 21 dni po porodzie).
  
  

2. Za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński, w wysokości:

• 70% wynagrodzenia (za 32 lub 34 tygodnie urlopu rodzicielskiego, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, za który pracownik otrzymywał zasiłek macierzyński w wysokości 100% wynagrodzenia);
• 81,5% wynagrodzenia (jeśli pracownik złożył wniosek o skorzystanie z obu urlopów: urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, najpóźniej 21 dni po porodzie).

Kto może posłużyć się niniejszym wnioskiem?

Wniosek matki o urlop macierzyński po porodzie może złożyć pracownica - matka, która urodziła dziecko, a nie złożyła wcześniej wniosku o wykorzystanie urlopu macierzyńskiego przed porodem.

Kto nie może posłużyć się niniejszym wnioskiem?

Wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie nie może złożyć:

• pracownica, która nie urodziła/nie adoptowała dziecka;
• ojciec dziecka (może on posłużyć się wnioskiem o niewykorzystany przez matkę urlop macierzyński);
• żaden podmiot zorganizowany (np. spółka handlowa, stowarzyszenie, fundacja, instytucja publiczna itd.).

W jakim terminie należy złożyć niniejszy wniosek?

Złożenie wniosku najpóźniej 21 dni po porodzie pozwala pracownicy dokonać wyboru, czy chciałaby pobierać zasiłek macierzyński w wysokości 81,5% wynagrodzenia przez cały okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, czy też w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego, a następnie 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Złożenie wniosku po tym terminie oznacza, że pracownicy będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego oraz 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Co należy zrobić po sporządzeniu niniejszego wniosku?

Wniosek matki o urlop macierzyński po porodzie należy podpisać odręcznie albo elektronicznie, a następnie przekazać pracodawcy osobiście albo wysłać pocztą. Zaleca się zachować kopię wniosku we własnej dokumentacji pracowniczej.

Do wniosku należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, oświadczenie drugiego rodzica o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu rodzicielskiego, a jeśli drugi rodzic nie żyje lub został pozbawiony władzy rodzicielskiego bądź gdy jego władza rodzicielska została ograniczona lub zawieszona, należy załączyć odpowiednie dowody.

Po odbyciu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego pracownica może wnioskować o udzielenie urlopu wychowawczego.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego, pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeżeli nie jest to możliwe, dopuszcza pracownika na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku, odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Co należy dołączyć do niniejszego wniosku?

Do wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka.

Jeśli następujące dokumenty zostały wydane, do wniosku dołącza się również:

• (ewentualnie) skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, jeśli drugi rodzic nie żyje;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu.

Czy konieczne jest notarialne poświadczenie niniejszego wniosku?

Nie. Wniosek matki o urlop macierzyński po porodzie sporządza się w postaci pisemnej albo elektronicznej. Oznacza to, że forma notarialna nie jest wymagana dla ważności tego wniosku.

Jakie koszty wiążą się z finalizacją niniejszego wniosku?

Finalizacja wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów dla pracownika. Nie wymaga się formy notarialnej - brak kosztów taksy notarialnej. Nie wymaga się również rejestracji wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie - wobec tego brak opłat rejestracyjnych.

Co powinien zawierać wniosek matki o urlop macierzyński?

Wniosek powinien zawierać:

• imię, nazwisko, adres zamieszkania pracownika;
• nazwę i adres siedziby pracodawcy;
• datę urodzenia oraz imię i nazwisko dziecka, na które pracownik chce uzyskać urlop macierzyński i rodzicielski;
• datę rozpoczęcia i długość przebywania na urlopie macierzyńskim;
• długość przebywania na urlopie rodzicielskim, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego;
• (ewentualnie) daty łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy;
• podpis pracownika.

Jakie przepisy mają zastosowanie do wniosku matki o urlop macierzyński po porodzie?

Urlop macierzyński jest uregulowany w art. 180 i nast. Kodeksu Pracy.

Kwestie dotyczące złożenia wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego są zawarte w art. 182^1d Kodeksu Pracy.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynika z art. 31 ust. 1 i nast. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wymagania dotyczące wniosku oraz załączników są zawarte w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze wynika z art. 182^1e Kodeksu Pracy.

Treść wniosku o możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy została przewidziana w § 15 rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników, związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Nowelizacja dotycząca przyznania każdemu z rodziców 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego jest następstwem wdrożenia do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE. Polski prawodawca nie implementował poprawnie zapisów tej dyrektywy, zapominając o treści art. 5 dyrektywy, który stanowi, że państwa mają obowiązek zapewnić, żeby "każdy pracownik miał indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy", poprzestając jedynie na implementacji zapisu dotyczącego wyłącznego urlopu: "aby dwa miesiące urlopu rodzicielskiego nie podlegały przeniesieniu".

Można powtórzyć za prof. Sobczykiem, że: "na gruncie polskiego ustawodawstwa wymóg zastrzeżenia indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy dla każdego z rodziców nie znalazł swojego odbicia, a rodzimy ustawodawca poprzestał jedynie na zastrzeżeniu dwóch miesięcy (9 tygodni) urlopu, które nie podlegają przenoszeniu. Wydaje się jednak, że zgodne z celem dyrektywy byłoby zastrzeżenie czterech miesięcy urlopu rodzicielskiego dla każdego z rodziców oraz ustalenie przesłanek przenoszenia ich na drugiego z rodziców, z zastrzeżeniem, że dwa miesiące (9 tygodni) nie podlegają przeniesieniu nawet przy spełnieniu tych przesłanek. Dopiero takie rozwiązanie zapewniałoby niemalże równy podział wymiaru urlopu rodzicielskiego przysługującego obojgu rodzicom, a co za tym idzie, także postulowane zrównanie obowiązków opiekuńczych i zmniejszanie różnic w sferze zawodowej w przypadku łączenia pracy zawodowej i opieki nad dzieckiem. Wdrożenie unijnej dyrektywy w tym zakresie należy więc ocenić negatywnie" (por. A. Sobczyk, Opinia, s. 30).

Nie jest też możliwe wykorzystanie pełnych 41 tygodni urlopu rodzicielskiego przez matkę dziecka, jeśli ojciec nie żyje, nie zostało stwierdzone ojcostwo albo nie ma władzy rodzicielskiej. Kolejny raz można zacytować słowa prof. Sobczyka: "w przypadku owych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego ustawodawca nie przewidział mechanizmu podobnego do tego przewidzianego w art. 186 § 9 KP, zgodnie z którym jeden rodzic może wykorzystać całą pulę urlopu wychowawczego jeżeli drugi z rodziców nie żyje, nie przysługuje mu władza rodzicielska albo został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub taka władza uległa ograniczeniu, lub zawieszeniu. W przypadku urlopu rodzicielskiego, gdy drugi z rodziców np. nie żyje, zastrzeżone dla niego 9 tygodni urlopu rodzicielskiego po prostu przepada. Nie wydaje się jednak, aby takie rozwiązanie było słuszne. Zdaje się bowiem, że ustawodawca zapomniał, kto jest prawdziwym beneficjentem urlopu rodzicielskiego. [...] Realnym beneficjentem urlopu rodzicielskiego i powodem ustanowienia tej instytucji jest dziecko, które w tym czasie ma zapewnioną opiekę, a także buduje więzi i relacje z rodzicami, co z założenia korzystnie wpływa na całe jego dalsze życie. Niesprawiedliwym i nieuzasadnionym byłoby więc pozbawianie dziecka 9 tygodni sprawowania takiej opieki przez rodzica w sytuacji obiektywnej niemożliwości wypełniania obowiązków opiekuńczych przez drugiego z rodziców. Wobec tego należy postulować wprowadzenie regulacji analogicznej do tej z art. 186 § 9 KP w stosunku do urlopu rodzicielskiego" (por. A. Sobczyk, Opinia, s. 31).

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.