Wniosek matki o urlop rodzicielski

Co to jest wniosek matki o urlop rodzicielski?

Wniosek matki o urlop rodzicielski to dokument, w ramach którego matka wyraża prośbę o przyznanie jej przez pracodawcę urlopu rodzicielskiego. W wyniku złożonego wniosku pracodawca przyznaje jej do 32 tygodni przerwy w wykonywaniu pracy na sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem (34 tygodnie w razie ciąży mnogiej). Podczas urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński. Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Pracownik może pracować w ograniczonym wymiarze czasu pracy (do 20 godzin tygodniowo) w trakcie urlopu rodzicielskiego, co w konsekwencji podwoi jego długość.

Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo albo nie więcej, niż w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka, jednakże każdy z rodziców ma 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego.

Jakie istnieją wnioski matki związane z opieką nad dzieckiem?

Pracownikowi, który zostanie matką, przysługuje możliwość skorzystania z:

• urlopu macierzyńskiego: jest obowiązkowym uprawnieniem pracowniczym - poza zapewnieniem osobistej opieki nad dzieckiem, służy do regeneracji sił pracownicy po porodzie (połóg). Urlop macierzyński przysługuje przed porodem i po porodzie, w całkowitym wymiarze 20 tygodni (urodzenie 1 dziecka), 31 tygodni (urodzenie bliźniaków), 33 tygodni (urodzenie trojaczków), 35 tygodni (urodzenie czworaczków), 37 tygodni (urodzenie pięcioraczków lub więcej). Można również złożyć wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego po porodzie. W trakcie tego urlopu wypłacany jest zasiłek macierzyński w wymiarze 100% albo 81,5% wynagrodzenia. Niewykorzystany przez matkę urlop macierzyński musi wykorzystać ojciec dziecka;
• urlopu rodzicielskiego (niniejszy wniosek): jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad kilkumiesięcznym dzieckiem. Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Rodzice mogą wykorzystać do 41 tygodni (ciąża pojedyncza) albo 43 tygodni (ciąża mnoga) - z czego 9 tygodni jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców: matkę i ojca, co oznacza możliwość wykorzystania 32 tygodni przez jednego rodzica (34 tygodnie w razie ciąży mnogiej). W trakcie tego urlopu wypłacany jest zasiłek macierzyński w wymiarze 70% albo 81,5% wynagrodzenia. Urlop rodzicielski można przyznać w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat;
• urlopu wychowawczego: jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem. Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w wymiarze do 36 miesięcy, bez względu na liczbę urodzonych dzieci. W trakcie tego urlopu nie przysługuje żaden zasiłek macierzyński. Nie może trwać dłużej, niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat.

Pracownik, który został ojcem, może ubiegać się o przyznanie urlopu ojcowskiego, tacierzyńskiego, rodzicielskiego oraz wychowawczego.

Porównanie powyższych wniosków można znaleźć w przewodniku prawnym pod tytułem: "Pigułka wiedzy na temat urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego i ojcowskiego".

Czy spisanie wniosku matki o urlop rodzicielski jest obowiązkowe?

Tak. Wniosek należy przekazać pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej. Oznacza to, że ustne poinformowanie pracodawcy o chęci skorzystania z urlopu rodzicielskiego nie jest wystarczające.

Ile czasu trwa urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Jest on fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Jego długość zależy od ilości dzieci, urodzonych podczas jednego porodu, tj.:

• 32 tygodni przez matkę dziecka, gdy kobieta urodzi 1 dziecko w ramach jednego porodu
• 34 tygodni przez matkę dzieci, w razie ciąży mnogiej

Każdy z rodziców ma 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego. Pracownik może wnosić we wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego jednorazowo albo w częściach, wykorzystanych przez siebie lub podzielonych pomiędzy siebie i ojca dziecka. Urlop rodzicielski może być rozdzielony na 5 części. Można go wykorzystać do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

Jeśli pracownik zdecyduje się pracować w ograniczonym wymiarze czasu pracy podczas przebywania na urlopie rodzicielskim, urlop ten zostanie wydłużony o kolejne 32 tygodnie (albo 34 tygodnie w razie ciąży mnogiej). Maksymalny wymiar czasu pracy podczas urlopu rodzicielskiego nie powinien być większy niż pół etatu (20 godzin tygodniowo).

Czy można pracować podczas urlopu rodzicielskiego?

Tak. Pracownik może postanowić o wykonywaniu pracy podczas przebywania na urlopie rodzicielskim, jednakże nie więcej, niż na pół etatu (najwyżej 20 godzin tygodniowo) - wówczas urlop rodzicielski ulegnie wydłużeniu. Wykonywanie pracy jedynie przez część urlopu rodzicielskiego wydłuża wymiar tego urlopu proporcjonalnie, w odniesieniu do tej części urlopu. Wydłużenie wylicza się mnożąc ilość tygodni łączonego urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy oraz wymiaru czasu wykonywanej pracy w trakcie urlopu rodzicielskiego, jednakże nie więcej niż:

• 64 tygodnie (ciąża pojedyncza);
• 68 tygodni (ciąża mnoga).

Podczas gdy w ramach regularnego urlopu rodzicielskiego pracownik zdecydował się pracować np. na pół etatu, w okresie wydłużenia urlopu rodzicielskiego, może on zdecydować: czy będzie wykonywać pracę łączoną z opieką nad dzieckiem, czy woli jedynie opiekować się dzieckiem.

Przykład: matka dziecka przebywa do końca maja 2025 r. na urlopie macierzyńskim. Postanowiła kontynuować nieobecność w pracy, związaną z opieką nad jej noworodkiem, podczas urlopu rodzicielskiego, który rozpocznie 1 czerwca 2025 r. Chciałaby jednakże jednocześnie pomóc pracodawcy, gdyż wie, że jej nieobecność jest sporym utrudnieniem dla firmy. Wobec tego, składa niniejszy wniosek o łączenie przebywania na urlopie rodzicielskim z wykonywaniem pracy od 1 czerwca 2025 r. przez 32 tygodnie. Jednocześnie wydłuża jej to urlop rodzicielski o połowę. Postanawia kolejne 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego spędzić jedynie na opiece nad dzieckiem, licząc, że do tego czasu jej pracodawca znajdzie zastępstwo na kolejne 32 tygodnie jej nieobecności w pracy.

Czy matka dziecka może wykorzystać 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego ojcu?

Nie. Matka dziecka nie może wykorzystać 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego ojca dziecka, nawet jeśli ojciec dziecka nie żyje, jest nieznany albo nie ma władzy rodzicielskiej. Każdemu z pracowników - rodziców przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego to prawa nie można pod żadnym pozorem przenieść na drugiego z rodziców.

Mimo że takie rozwiązanie nie wydaje się słuszne, gdyż przemawia przeciwko dobru dziecka, jedyną możliwością pozostaje postulowanie do ustawodawcy o dokonanie nowelizacji tych przepisów, która zapewniłaby możliwość wykorzystania przez matkę dziecka urlopu rodzicielskiego, przysługującego ojcu dziecka, jeśli nie może on z obiektywnych przyczyn z niego skorzystać.

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem z chorobowego ubezpieczenia społecznego, przysługującym za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Zasiłek macierzyński pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne.

Za okres urlopu rodzicielskiego pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński, w wysokości:

• 81,5% wynagrodzenia (w razie złożenia wniosku o przyznanie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, najpóźniej 21 dni po porodzie)
  albo
• 70% wynagrodzenia (w razie niezłożenia wniosku w terminie albo dokonania takiego wyboru).

Kto może sporządzić wniosek matki o urlop rodzicielski?

Wniosek matki o przyznanie urlopu rodzicielskiego może złożyć pracownik, który:

• urodził dziecko
  oraz
• wykorzystał już urlop macierzyński.

Kto nie może sporządzić wniosku matki o urlop rodzicielski?

Wniosku matki o urlop rodzicielski nie może złożyć:

• kobieta, która nie jest rodzicem dziecka;
• kobieta, która urodziła dziecko, ale nie wykorzystała jeszcze urlopu macierzyńskiego;
• żaden podmiot zorganizowany (np. spółka handlowa, stowarzyszenie, fundacja, instytucja publiczna itd.).

W jakim terminie należy złożyć wniosek matki o urlop rodzicielski?

Złożenie wniosku najpóźniej 21 dni po porodzie pozwala dokonać wyboru, czy zostanie przyznany zasiłek macierzyński w wysokości 81,5% wynagrodzenia przez cały okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, czy też w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego, a następnie 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Złożenie wniosku po tym terminie oznacza, że przysługiwać będzie zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego oraz 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Co należy zrobić po sporządzeniu niniejszego wniosku?

Wniosek należy podpisać odręcznie albo elektronicznie, a następnie należy go przekazać pracodawcy osobiście albo wysłać pocztą. Zaleca się zachować kopię wniosku we własnej dokumentacji.

Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, oświadczenie ojca dziecka o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu rodzicielskiego, a jeśli ojciec dziecka nie żyje lub został pozbawiony władzy rodzicielskiego bądź gdy jego władza rodzicielska została ograniczona lub zawieszona, należy załączyć odpowiednie dowody.

Po odbyciu urlopu rodzicielskiego pracownik może wnioskować o udzielenie urlopu wychowawczego.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz wychowawczego, pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeżeli nie jest to możliwe, dopuszcza pracownika na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę, przysługującym pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Co należy dołączyć do niniejszego wniosku?

Do wniosku matki o urlop rodzicielski należy dołączyć:

• odpis aktu urodzenia dziecka
  oraz
• oświadczenie ojca dziecka o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Ewentualnie, należy dołączyć dodatkowe dokumenty, jeśli zostały wydane, m.in.:

• (ewentualnie) skrócony odpis aktu zgonu ojca dziecka, jeśli nie żyje;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu ojca dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność ojca dziecka;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu ojca dziecka władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu.

Czy konieczne jest notarialne poświadczenie niniejszego wniosku?

Nie. Wniosek matki o urlop rodzicielski sporządza się w postaci pisemnej albo elektronicznej. Oznacza to, że forma notarialna nie jest wymagana dla ważności tego wniosku.

Jakie koszty wiążą się z finalizacją niniejszego wniosku?

Finalizacja wniosku matki o urlop rodzicielski nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów dla pracownika. Nie wymaga się formy notarialnej - brak kosztów taksy notarialnej. Nie wymaga się również rejestracji wniosku o urlop rodzicielski - wobec tego brak opłat rejestracyjnych.

Co powinien zawierać wniosek matki o urlop rodzicielski?

Wniosek matki o urlop rodzicielski powinien zawierać:

• imię, nazwisko, adres zamieszkania pracownika;
• nazwę i adres siedziby pracodawcy;
• datę urodzenia oraz imię i nazwisko dziecka, na które pracownik chce uzyskać urlop rodzicielski;
• okres korzystania z tego urlopu;
• podpis pracownika.

Jakie przepisy mają zastosowanie do wniosku matki o urlop rodzicielski?

Reguły dotyczące złożenia wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego wynikają z art. 182^1d Kodeksu Pracy.

Urlop rodzicielski jest przewidziany w art. 182^1a i nast. Kodeksu Pracy.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego w ramach urlopu rodzicielskiego wynika z art. 31 ust. 2 i nast. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Treść wniosku o urlop rodzicielski reguluje rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Nowelizacja dotycząca przyznania każdemu z rodziców 9 tygodni wyłącznego urlopu rodzicielskiego jest następstwem wdrożenia do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE. Polski prawodawca nie implementował poprawnie zapisów tej dyrektywy, zapominając o treści art. 5 dyrektywy, który stanowi, że państwa mają obowiązek zapewnić, żeby "każdy pracownik miał indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy", poprzestając jedynie na implementacji zapisu dotyczącego wyłącznego urlopu: "aby dwa miesiące urlopu rodzicielskiego nie podlegały przeniesieniu".

Można powtórzyć za prof. Sobczykiem, że: "na gruncie polskiego ustawodawstwa wymóg zastrzeżenia indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy dla każdego z rodziców nie znalazł swojego odbicia, a rodzimy ustawodawca poprzestał jedynie na zastrzeżeniu dwóch miesięcy (9 tygodni) urlopu, które nie podlegają przenoszeniu. Wydaje się jednak, że zgodne z celem dyrektywy byłoby zastrzeżenie czterech miesięcy urlopu rodzicielskiego dla każdego z rodziców oraz ustalenie przesłanek przenoszenia ich na drugiego z rodziców, z zastrzeżeniem, że dwa miesiące (9 tygodni) nie podlegają przeniesieniu nawet przy spełnieniu tych przesłanek. Dopiero takie rozwiązanie zapewniałoby niemalże równy podział wymiaru urlopu rodzicielskiego przysługującego obojgu rodzicom, a co za tym idzie, także postulowane zrównanie obowiązków opiekuńczych i zmniejszanie różnic w sferze zawodowej w przypadku łączenia pracy zawodowej i opieki nad dzieckiem. Wdrożenie unijnej dyrektywy w tym zakresie należy więc ocenić negatywnie" (por. A. Sobczyk, Opinia, s. 30).

Nie jest też możliwe wykorzystanie pełnych 41 tygodni urlopu rodzicielskiego przez matkę dziecka, jeśli ojciec nie żyje, jest nieznany albo nie ma władzy rodzicielskiego. Kolejny raz można zacytować słowa prof. Sobczyka: "w przypadku owych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego ustawodawca nie przewidział mechanizmu podobnego do tego przewidzianego w art. 186 § 9 KP, zgodnie z którym jeden rodzic może wykorzystać całą pulę urlopu wychowawczego jeżeli drugi z rodziców nie żyje, nie przysługuje mu władza rodzicielska albo został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub taka władza uległa ograniczeniu, lub zawieszeniu. W przypadku urlopu rodzicielskiego, gdy drugi z rodziców np. nie żyje, zastrzeżone dla niego 9 tygodni urlopu rodzicielskiego po prostu przepada. Nie wydaje się jednak, aby takie rozwiązanie było słuszne. Zdaje się bowiem, że ustawodawca zapomniał, kto jest prawdziwym beneficjentem urlopu rodzicielskiego. [...] Realnym beneficjentem urlopu rodzicielskiego i powodem ustanowienia tej instytucji jest dziecko, które w tym czasie ma zapewnioną opiekę, a także buduje więzi i relacje z rodzicami, co z założenia korzystnie wpływa na całe jego dalsze życie. Niesprawiedliwym i nieuzasadnionym byłoby więc pozbawianie dziecka 9 tygodni sprawowania takiej opieki przez rodzica w sytuacji obiektywnej niemożliwości wypełniania obowiązków opiekuńczych przez drugiego z rodziców. Wobec tego należy postulować wprowadzenie regulacji analogicznej do tej z art. 186 § 9 KP w stosunku do urlopu rodzicielskiego" (por. A. Sobczyk, Opinia, s. 31).

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.