Pozew o alimenty na dziecko

Pozew o alimenty na dziecko to pismo, które wnosi do sądu rodzic w imieniu dziecka lub osoba pełnoletnia, która nie ma wystarczających środków do życia (dalej: "Powód"). Powód żąda w pozwie zasądzenia przez sąd alimentów od rodzica (opiekuna), który powinnien utrzymywać lub łożyć na wychowanie Powoda. Osoba pełnoletnia może wystąpić o alimenty wobec swoich rodziców lub innych opiekunów faktycznych, pod warunkiem, że nie wyszła jeszcze za mąż lub nie ożeniła się.

Alimenty to obligatoryjne świadczenia (zwykle w formie pieniężnej) na rzecz innej osoby prywatnej, wynikające z pokrewieństwa, małżeństwa lub powinowactwa, często zasądzane wyrokiem sądowym. Niniejszy dokument nie jest dostosowany dla innych osób, niż dzieci małoletnie lub pełnoletnia młodzież, które wnoszą o alimenty od swoich rodziców (opiekunów). Osoba, występująca z pozwem o alimenty od byłego małżonka, powinna posłużyć się specjalnym pozwem dla byłych małżonków. Osoba, domagająca się alimentów od krewnego, powinna posłużyć się pozwem o alimenty od krewnych.

Pozew o alimenty wnosi się do sądu, jeśli alimenty nie zostały zasądzone wcześniej np. w wyroku rozwodowym lub orzeczeniu dotyczącym separacji. Innym sposobem na przyznanie alimentów jest pozasądowe rozstrzygnięcie sporu m.in. w formie mediacji lub zawarcia ugody alimentacyjnej. Jeśli obowiązek alimentacyjny jest już zasądzony wyrokiem sądu, a osoba zobowiązana nie zapłaciła co najmniej trzech rat alimentów albo równowartości 3 rat alimentów, można wnieść zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa niealimentacji na policję lub do prokuratury. Warto również podkreślić, że nie ma możliwości wnoszenia pozwu o alimenty od małżonka, z którym nadal pozostaje się w małżeństwie. Jeśli jednak jeden z małżonków nie przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, można wnieść wniosek do sądu o wypłacanie przez pracodawcę części wynagrodzenia drugiego małżonka do rąk małżonka potrzebującego.

1) Osoba uprawniona do alimentów (Powód)

Zasadniczo, uprawnionymi do alimentów są osoby, które znajdują się w niedostatku i z tego powodu potrzebują pomocy, a druga osoba ma zarobkowe i majątkowe możliwości, aby taką pomoc udzielić. Szczególny obowiązek spoczywa na rodzicach względem dzieci (niniejszy pozew) oraz byłym małżonku (pozew o alimenty na byłego małżonka). Dalsi krewni będą zobowiązani dopiero w drugiej kolejności, jeśli ani rodzice, ani małżonek, ani usamodzielnione dzieci nie mogą wspomóc finansowo osoby, znajdującej się w niedostatku (wówczas należy posłużyć się pozewem o alimenty od krewnego). Osoba, uprawniona do alimentów, nie musi być pełnoletnia, aby wystąpić z pozwem do sądu. W razie braku osiągnięcia pełnoletności, w jej imieniu może wystąpić jej reprezentant prawny np. rodzic lub inny opiekun prawny.

Ojciec dziecka, które ma się urodzić, nawet jeśli nie jest mężem kobiety, która jest w ciąży, powinien pokrywać wydatki związane z ciążą, porodem i okresem co najmniej 3 miesięcy utrzymania matki w okresie porodu oraz dziecka w pierwszych 3 miesiącach jego życia. Obowiązek ten pozostaje aktualny, nawet jeśli dziecko urodziło się martwe. W sytuacji domagania się alimentów dla dziecka, wymagane jest, aby ojciec dziecka był wpisany w akcie urodzenia dziecka, jako jego ojciec. Ojciec dziecka będzie wpisany w akcie urodzenia dziecka z urzędu, jeśli jest mężem matki. Jeśli małżeństwo rodziców dziecka ustało lub zostało unieważnione, a dziecko przyszło na świat przed 300 dniami, od tego ustania lub unieważnienia małżeństwa, mąż matki będzie wpisany jako ojciec dziecka, chyba że wystąpi do sądu z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa. Jeśli matka i ojciec dziecka nie są małżeństwem należy złożyć oświadczenie o uznaniu dziecka przez ojca w urzędzie miasta (właściwym miejscowo urzędzie stanu cywilnego). Jeśli ojciec dziecka nie chce go uznać albo istnieją wątpliwości, kto jest ojcem dziecka, można wystąpić do sądu z pozwem o ustalenie ojcostwa.

2) Osoba zobowiązana do alimentów (Pozwany)

Co do zasady, zobowiązanymi do łożenia na utrzymanie są krewni w linii prostej, byli małżonkowie oraz rodzeństwo, w następującej kolejności:

1. usamodzielnione dzieci i wnuki wobec swoich rodziców (pozew o alimenty od krewnego);
2. były mąż lub była żona - jeśli znajdą się w niedostatku, a drugi były małżonek ma możliwości zarobkowe lub majątkowe (pozew o alimenty od byłego małżonka);
3. matka i ojciec wobec swojego dziecka - do momentu gdy nie ma ono możliwości zarobkowych oraz nie ma jeszcze żony lub męża, ani własnych pełnoletnich dzieci, mających możliwości zarobkowe (niniejszy pozew);
4. dziadek i babcia wobec osoby bezdzietnej, której dzieci, wnuki lub rodzice nie żyją albo nie mają zdolności zarobkowych (pozew o alimenty od krewnego);
5. rodzeństwo i rodzeństwo przyrodnie - jeśli osoba nie ma dzieci, wnuków, rodziców i dziadków albo nie są oni w stanie utrzymywać uprawnionego, jeśli płacenie alimentów nie wiąże się z nadmiernym uszczerbkiem dla rodzeństwa lub ich rodziny (pozew o alimenty od krewnego).

3) Wysokość alimentów

Wysokość alimentów zależy od możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej do zapłaty alimentów, a także od uzasadnionych potrzeb osoby, której alimenty się należą. Są to pieniądze, które pomogą w utrzymaniu i wychowaniu osoby uprawnionej do alimentów. Wysokość alimentów należy ustalić na podstawie rachunków z przeciętnych wydatków miesięcznych (na mieszkanie, wyżywienie, ubrania, środki higieny, opłaty za szkołę, przedszkole czy żłobek, książki, opłaty za zajęcia dodatkowe, korepetycje, wydatki na transport, ubezpieczenie, koszty rozrywki np. wyjście na basen, do kina, teatru itd.), ale również wydatków jednorazowych rocznych, jak wycieczki wakacyjne, wizyty lekarskie itd. Wydatki mieszkaniowe, takie jak czynsz za mieszkanie, opłaty za prąd, gaz, wywóz śmieci, wodę itd. dzieli się na ilość osób, które je zamieszkują. Te wszystkie wydatki należy przedstawić w skali miesięcznej. Następnie należy się zastanowić, czy sumę wszystkich wydatków na dziecko podzielić na pół pomiędzy rodzicami czy przedstawić w innej proporcji. Warto pamiętać, że opieka niematerialna tj. codzienne wyżywienie, ubranie, zaprowadzenie do szkoły, leczenie, sprawowanie opieki itd. to też forma alimentacji lecz w naturze, niepieniężna, która obniża obowiązek wkładu finansowego na opiekę nad dzieckiem tego rodzica, który ją sprawuje. Jeśli więc 100 % opieki i wychowania w naturze obciąża jednego rodzica, drugi rodzic może być zobowiązany do ponoszenia 100% finansowych wydatków miesięcznych na dziecko, a w konsekwencji, kwota miesięcznych wydatków na dziecko nie będzie dzielona po równo pomiędzy dwojgiem rodziców, lecz będzie ona zasądzona w wysokości 100% jedynie od drugiego rodzica, który nie partycypuje w alimentacji w naturze. Jeśli obydwoje rodzice sprawują opiekę nad dzieckiem mniej więcej po równo, wówczas kwoty wydatków na dziecko dzielą się po połowie pomiędzy matką i ojcem dziecka. Jeśli zaś jeden rodzic ponosi większy wkład niepieniężny, należy podzielić wydatki miesięczne w stopniu proporcjonalnym do tych wkładów.

Niezaspokojone potrzeby do 3 lat wstecz: Alimenty są zasądzone przede wszystkim na bieżące utrzymanie osoby uprawnionej. Wyjątkowo można domagać się zasądzenia świadczeń za okres ubiegły, najwyżej 3 lata przed wniesieniem pozwu o zasądzenie alimentów, jeśli nadal uprawniony do alimentów opłaca potrzeby lub pożyczki za okres ubiegły np. zaciągnięcie kredytu w celu zapłaty rachunków, faktur, leczenia, rehabilitacji, kosztów utrzymania itd. Innymi słowy, okres 3 lat nie oznacza, że alimenty można wyliczyć za cały okres 3 lat wstecz, od wniesienia pozwu. Wcześniejsze niezaspokojone potrzeby, z wcześniejszego okresu niż 3 lata, uważa się za wygasłe.

4) Darmowa pomoc prawna

W każdym mieście, adwokaci lub radcowie prawni udzielają nieodpłatnej pomocy prawnej dla osób, które nie mają środków do życia, kobiet w ciąży, osób w podeszłym wieku, osób posiadających ważną Kartę Dużej Rodziny, małoletnich osób do 26 roku życia. Porady te mają zwykle miejsce w budynku urzędu miasta lub gminy.

Jak korzystać z dokumentu?

Wniesienie pozwu do sądu powinno być poprzedzone próbą ugodowego załatwienia sporu z drugą stroną konfliktu - w tym celu można skorzystać z zawezwania do próby ugodowej, które wysyła się do sądu. Próba ugodowa jest więc przeprowadzana przy udziale sędziego i poprzedza rozprawę sądową (wniesienie pozwu do sądu). Innym sposobem pozasądowego rozstrzygnięcia sporu jest mediacja lub zawarcie ugody alimentacyjnej.

Pozew zawiera:

• wskazanie sądu;
• wskazanie stron postępowania;
• wniosek o zasądzenie alimentów od Pozwanego;
• wniosek o zabezpieczenie alimentów (obowiązek płacenia okresowych świadczeń od Pozwanego, jeszcze w trakcie postępowania sądowego);
• pozostałe niezbędne wnioski;
• wyliczenie kwoty alimentów;
• informację o dochodach stron;
• podpis Powoda;
• załączniki.

Do pozwu należy dołączyć następujące załączniki (każdy w dwóch egzemplarzach):

• drugi egzemplarz tego samego pozwu (tzw. "odpis pozwu") wraz ze wszystkimi załącznikami, który sąd przekaże drugiej stronie;
• wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, czyli dowód tego, że strona starała się rozstrzygnąć spór polubownie;
• (jeśli dotyczy) odpis aktu małżeństwa (zwykle wymagany jest odpis nie starszy niż 3 miesiące od dnia wydania);
• (jeśli dotyczy) odpisy aktów urodzenia dziecka (zwykle wymagany jest odpis nie starszy niż 3 miesiące od dnia wydania);
• (jeśli dotyczy) oświadczenie o ustanowieniu opiekuna prawnego nad dzieckiem;
• rachunki i inne dowody płatności, faktury za przeciętne wydatki miesięczne;
• wykaz dochodów Powoda;
• (ewentualnie) oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania oraz deklarację podatkową (jeśli Powód wnosi o przyznanie mu adwokata lub radcy prawnego z urzędu).

Powód powinien wydrukować pozew w dwóch egzemplarzach, a następnie obydwa podpisać i wysłać do sądu, wraz z załącznikami w dwóch egzemplarzach, listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. Pozew wysyła się według wyboru Powoda, albo do sądu rejonowego w mieście zamieszkania Pozwanego albo, jeśli Powód tak woli, do sądu rejonowego w mieście zamieszkania Powoda (art. 32 w zw. z art. 31 par. 1 w zb. z art. 27 par. 1 i nast. KPC). Pozew w zakresie roszczeń alimentacyjnych jest zwolniony od opłaty sądowej od pozwu (art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Jeden z egzemplarzy pozwu, wraz z załącznikami, sąd przekaże Pozwanemu. Sąd może stwierdzić braki w pozwie. Wówczas wezwie Powoda do jego uzupełnienia w przewidzianym terminie. Brak uzupełnienia braków oznacza, że sąd nie będzie dalej zajmował się sprawą, gdyż pozew ulegnie odrzuceniu. Jeśli sąd stwierdzi, że pozew jest kompletny, nada bieg sprawie, wezwie strony i świadków na rozprawę, wysłucha wszystkich, przeprowadzi inne dowody, a następnie wyda wyrok. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, sąd może uznać, że Powód ma rację, wówczas zasądza od Pozwanego kwotę alimentów (nie zawsze będzie to kwota wskazana w pozwie). Sąd może również uznać, że Powodowi nie należą się alimenty - wówczas oddala pozew, a Powodowi przysługuje możliwość wniesienia apelacji od wyroku, o czym sąd go pouczy.

Uchylanie się od płacenia zasądzonych alimentów

Gdy sąd zasądzi alimenty, a Pozwany ich nie płaci albo płaci rzadko i nieregularnie, Powód może zwrócić się do komornika o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego. Przed wystąpieniem z wnioskiem do komornika, należy złożyć wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na wyroku dotyczącym zasądzenia alimentów - wówczas wyrok staje się tytułem wykonawczym, umożliwiającym komornikowi egzekucję. Jeśli komornik stwierdzi, że egzekucja okazała się bezskuteczna, a więc nie udało się uzyskać alimentów, Powód może wnieść w urzędzie miasta wniosek o przyznanie mu świadczeń z funduszu alimentacyjnego (dotyczy tylko dzieci do 18 roku życia lub studentów do 25 roku życia).

Czy wiesz, że...

Jeśli Pozwany zalega z płatnością co najmniej 3 rat alimentów, można wnieść zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa uchylania się od obowiązku alimentacyjnego.

Podstawa prawna

Obowiązek alimentacyjny wynika z art. 128 i następnych ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Uprawniony może wystąpić z pozwem o zasądzenie alimentów, na podstawie art. 189 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego.

Właściwość przemienna sądu w sprawach o dochodzenie alimentów wynika z art. 32 w zw. z art. 31 par. 1 w zb. z art. 27 par. 1 i nast. ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego.

Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach o dochodzenie roszczeń alimentacyjnych wynika z art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.