Pełnomocnictwo

Co to jest pełnomocnictwo?

Pełnomocnictwo to dokument, w ramach którego osoba lub podmiot (mocodawca) oświadcza, że inna osoba lub podmiot (pełnomocnik) może podejmować określone czynności w imieniu mocodawcy.

Więcej informacji na temat pełnomocnictwa można znaleźć w przewodniku prawnym na temat: "5 błędów najczęściej popełnianych w pełnomocnictwie".

Jakie są rodzaje pełnomocnictwa?

Istnieją następujące rodzaje pełnomocnictw:

• pełnomocnictwo ogólne: pełnomocnik może dokonywać wszelkich czynności zwykłego zarządu (definicja poniżej) w imieniu mocodawcy czyli wszystkie sprawy bieżące;
• pełnomocnictwo rodzajowe: pełnomocnik może dokonywać konkretnego rodzaju czynności w imieniu mocodawcy np. zastępstwa w sądzie, odbiór wszelkiej korespondencji;
• pełnomocnictwo szczególne: pełnomocnik może dokonywać jedynie konkretnie wymienionych czynności w imieniu mocodawcy np. zameldowania na pobyt stały w Warszawie, sprzedaży konkretnego mieszkania mocodawcy.

Co to są czynności zwykłego zarządu?

Brak jest definicji czynności zwykłego zarządu. Jest to kryterium otwarte, którego zakres może się różnić, w zależności od działalności mocodawcy. Co do zasady przyjmuje się, że zakres zwykłego zarządu nie obejmuje m.in. czynności procesowych (np. wniesienia powództwa), zbywania i obciążania nieruchomości, zaciągania pożyczek i zobowiązań wekslowych, czynienia darowizn, przyjmowania lub zrzekania się spadków, zawierania ugód, czynienia zapisów na sąd polubowny itd. Czynności zwykłego zarządu powinny być rozpatrywane indywidualnie dla każdej sytuacji.

Przykład: dla dewelopera czynnościami zwykłego zarządu jest zbywanie nieruchomości, a więc może on udzielić pełnomocnictwa ogólnego, którego zakres będzie obejmował umocowanie do zbycia nieruchomości. Gdy mocodawcą nie jest deweloper, zbycie nieruchomości to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu, a więc pełnomocnictwo ogólne nie obejmie zbycia nieruchomości - w tym celu należy sporządzić pełnomocnictwo szczególne.

Jaka jest różnica pomiędzy pełnomocnictwem a prokurą?

Zarówno pełnomocnictwo, jak i prokura, upoważniają do działania w imieniu innej osoby lub podmiotu.

Główna różnica polega na tym, że:

• pełnomocnictwo dotyczy upoważnienia do działania w imieniu mocodawcy, którym może być zarówno osoba fizyczna (jednostka), jak i podmiot zorganizowany (np. przedsiębiorca indywidualny, spółka, stowarzyszenie, instytucja publiczna itd.), a zakres pełnomocnictwa może być różnoraki - pełnomocnictwo nie jest wpisane do rejestru co oznacza, że pełnomocnik musi się nim wylegitymować pełnomocnictwem za każdym razem, gdy podejmuje się jakiejś czynności w imieniu mocodawcy (w sprawach sądowych i administracyjnych wiąże się to z dodatkowymi opłatami - 17 zł w każdej sprawie);
• prokura natomiast jest pełnomocnictwem szczególnym, udzielonym jedynie przez przedsiębiorcę, dzięki której prokurent może podejmować nie tylko czynności zwykłego zarządu, ale również dokonywać czynności przed sądem w imieniu przedsiębiorcy. Prokura musi byc wpisana do rejestru, do którego wpisany jest przedsiębiorca tj. Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG) albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) - w związku z tym że prokura jest wpisana do rejestru, prokurent nie musi za każdym razem okazywać prokury (w razie postępowań przed sądem czy organami administracji publicznej zwalnia to prokurenta z opłaty za posłużenie się prokurą - może on przedstawić odpis przedsiębiorcy z rejestru, co nie podlega żadnym opłatom).

Czy posiadanie pełnomocnictwa jest obowiązkowe?

Tak. Możliwość działania w imieniu innej osoby powinna wynikać z oświadczenia, złożonego przez mocodawcę.

Pełnomocnictwo ogólne musi być sporządzone na piśmie.

Czego nie można zawrzeć w pełnomocnictwie?

W pełnomocnictwie nie jest dopuszczalne globalne powierzenie działalnia we wszystkich obszarach w imieniu mocodawcy:

• pełnomocnictwo ogólne - jest ograniczone do dokonywania czynności zwykłego zarządu (bieżące sprawy);
• pełnomocnictwo rodzajowe - jest ograniczone do dokonywania konkretnego rodzaju czynności (np. zastępstwa procesowego, odbioru korespondencji itd.);
• pełnomocnictwo szczególne - jest ograniczone do dokonywania konkretnych czynności (np. zameldowania na pobyt stały w Warszawie, sprzedaży konkretnego mieszkania mocodawcy itd.).

W razie gdy mocodawca chciałby powierzyć swojemu pełnomocnikowi pewne czynności, które nie są bieżącymi sprawami, ale wykraczają poza te czynności np. zaciągnięcie pożyczki w imieniu mocodawcy, sporządzenie darowizny w imieniu mocodawcy, zawarcie ugody w imieniu mocodawcy itd., musi on sporządzić osobne pełnomocnictwo (w takich sytuacjach pełnomocnictwo ogólne nie wystarczy):

• pełnomocnictwo rodzajowe (w którym wskaże, jaki rodzaj czynności "niecodziennych" pełnomocnik może dokonać w jego imieniu np. wszelkie umowy budowlane oraz umowy pożyczki, jakie należy podjąć aby zakonczyć budowę domu mocodawcy w Gdańsku);

albo

• pełnomocnictwo szczególne (w którym wskaże konkretną "niecodzienną" czynność, jaką pełnomocnik może dokonać w jego imieniu np. zawarcie ugody alimentacyjnej w imieniu mococdawcy z jego dziećmi).

Kto może sporządzić pełnomocnictwo?

Pełnomocnictwo może sporządzić każda osoba fizyczna (jednostka) lub podmiot zorganizowany (np. przedsiębiorca jednoosobowy, spółka handlowa, stowarzyszenie, instytucja publiczna itd.), który życzy sobie aby inna osoba lub podmiot (pełnomocnik) działały w jego imieniu (nazywana: mocodawcą).

Pełnomocnikiem również może być każda osoba fizyczna (jednostka) lub podmiot zorganizowany (np. przedsiębiorca jednoosobowy, spółka handlowa, stowarzyszenie, instytucja publiczna itd.). Można ustanowić kilku pełnomocników, mogących działać w imieniu mocodawcy samodzielnie albo rozłącznie (w zależności od treści pełnomocnictwa).

Kto nie może sporządzić pełnomocnictwa?

Co do zasady pełnomocnikiem nie może być druga strona podejmowanej czynności, chyba że niemożliwe jest naruszenie interesów mocodawcy.

Jaki jest czas trwania pełnomocnictwa?

Pełnomocnictwo może być sporządzone:

• na czas określony: wskazuje się datę końcową lub okoliczność, do której pełnomocnictwo będzie realizowane;
• na czas nieokreślony: bez określenia terminu końcowego - do dnia, gdy mocodawca postanowi o zakończeniu umocowania.

Co należy zrobić po sporządzeniu pełnomocnictwa?

Wyróżniamy następujące formy sporządzenia pełnomocnictwa:

• forma dokumentowa - oznacza to, że treść pełnomocnictwa powinna być możliwa do odczytania w swobodny sposób oraz autor pełnomocnictwa powinien wynikać z jego treści. Pełnomocnictwo w formie dokumentowej może być więc sporządzone za pomocą np. wiadomości e-mail, wiadomości sms, pliku tekstowego, pliku PDF, arkusza kalkulacyjnego, obrazu, dźwięku, zapisu audiowizualnego itd.;
• forma pisemna - oznacza to, że pełnomocnictwo należy wydrukować i odręcznie podpisać, a następnie przekazać w posiadanie pełnomocnikowi. Pełnomocnictwo ogólne musi być zawsze zawarte w formie pisemnej;
• forma elektroniczna - oznacza to, że pełnomocnictwo powinno zostać podpisane przez mocodawcę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a następnie przekazane pełnomocnikowi. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej;
• formy szczególne - (tj. forma pisemna z datą pewną, forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym, forma aktu notarialnego) oznacza to, że aby sporządzić pełnomocnictwo należy udać się do właściwego organu, urzędu bądź notariusza.

Gdy pełnomocnictwo zostało sporządzone w odpowiedniej formie, pełnomocnik może się już nim posługiwać. Wykonując czynności w imieniu mocodawcy, pełnomocnik musi zawsze okazać pełnomocnictwo.

Czy pełnomocnictwo należy sporządzić w formie aktu notarialnego?

Nie. Pełnomocnictwo powinno być sporządzone w tej samej formie, w której pełnomocnik będzie musiał dokonać czynności w imieniu mocodawcy.

Przykład 1: udzielenie pełnomocnictwa innej osobie w celu sprzedaży mieszkania, w jej imieniu, będzie wymagać formy aktu notarialnego, ponieważ umowa sprzedaży mieszkania wymaga takiej formy;

Przykład 2: zastępstwo przed sądem wymaga formy pisemnej, a więc forma aktu notarialnego nie będzie potrzebna.

Forma notarialna jest jedną z wielu możliwych form sporządzenia pełnomocnictwa. Innymi możliwościami są: forma dokumentowa, forma pisemna, forma elektroniczna, forma pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym, forma pisemna z datą pewną.

Należy udać się do notariusza, jeśli wymagana jest:

• forma notarialna,
• forma pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym przez notariusza;
• forma pisemna z datą pewną, poświadczoną przez notariusza.

Notariuszy można szukać za pomocą strony internetowej Krajowej Rady Notarialnej. Koszty aktu notarialnego powinny zostać pokryte przez mocodawcę. Powinien on wylegitymować się ważnym dowodem osobistym lub paszportem przed notariuszem. Po sporządzeniu aktu notarialnego, notariusz wyda odpisy aktu notarialnego osobom zainteresowanym. W każdym czasie będzie można prosić notariusza o wydanie kolejnych odpisów za opłatą, jeśli takowe okażą się niezbędne.

Jakie są koszty pełnomocnictwa?

1. Koszt sporządzenia pełnomocnictwa:

Koszty sporządzenia pełnomocnictwa przez notariusza występują w razie sporządzenia pełnomocnictwa:

• w formie pisemnej z datą pewną;
• w formie pisemnej z podpisem urzędowo poświadczonym;
• w formie aktu notarialnego.

Stawki taksy notarialnej różnią się w zależności od notariusza. W tym celu należy zasięgnąć informacji u wybranego notariusza na temat wyceny aktu notarialnego pełnomocnictwa. Notariuszy można szukać za pomocą strony internetowej Krajowej Rady Notarialnej. Koszty aktu notarialnego powinny zostać pokryte przez mocodawcę. To na notariuszu ciąży obowiązek odprowadzenia ewentualnych podatków w ramach sporządzenia aktu notarialnego, o czym mocodawca zostanie poinformowany w trakcie jego sporządzania.

2. Opłaty związane ze stosowaniem pełnomocnictwa:

Posłużenie się dokumentem pełnomocnictwa w sprawie administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym podlega opłacie skarbowej, w wysokości 17 zł, od każdego stosunku pełnomocnictwa. Oznacza to, że pełnomocnik w każdej sprawie z zakresu administracji publicznej czy sądowej, w której przedstawia swoje pełnomocnictwo, powinien wnieść opłatę skarbową.

W razie umocowania kilku osób, w jednym pełnomocnictwie, stawka ta mnoży się przez liczbę umocowanych pełnomocników, jeśli pełnomocnicy mogą występować samodzielnie.

Co należy zrobić, gdy pełnomocnictwo straci ważność?

Po wygaśnięciu pełnomocnictwa pełnomocnik powinien zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.

Pełnomocnik może poprosić mocodawcę o wydanie poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, na którym figurować będzie informacja o wygaśnięciu umocowania.

Co powinno zawierać pełnomocnictwo?

Pełnomocnictwo powinno zawierać:

• miejsce i datę sporządzenia pełnomocnictwa;
• dane osobowe mocodawcy i pełnomocnika;
• zakres pełnomocnictwa;
• czas trwania pełnomocnictwa (jeśli jest on przewidziany);
• podpis mocodawcy.
  
  

Zakres pełnomocnictwa jest następujący:

• pełnomocnictwo ogólne: wystarczy informacja, że mocodawca uprawnia pełnomocnika do działania w jego imieniu;
• pełnomocnictwo rodzajowe: należy dokładnie opisać w pełnomocnictwie rodzaje czynności jakie pełnomocnik może podejmować w imieniu mocodawcy (np. pełnomocnictwo dotyczące zastępstwa procesowego, pełnomocnictwo do odbioru korespondencji itd.);
• pełnomocnictwo szczególne: należy dokładnie opisać w pełnomocnictwie konkretne czynności jakie pełnomocnik może podejmować w imieniu mocodawcy (np. pełnomocnictwo do zameldowania na pobyt stały w Warszawie, pełnomocnictwo do sprzedaży konkretnego mieszkania mocodawcy itd.).

Jakie przepisy mają zastosowanie do pełnomocnictwa?

Pełnomocnictwo jest uregulowane w art. 98 i nast. Kodeksu Cywilnego.

Opłata za złożenie pełnomocnictwa wynika z art. 1 ust. 1 pkt 2 załącznika do ustawy o opłacie skarbowej.

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.