Umowa zlecenie

Istotą umowy zlecenie jest dokonanie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Czynnością tą może być np. rozdawanie ulotek branżowych, korekta książek, przeprowadzanie ankiet telefonicznych, szkoleń, nauka pływania itd. Osoba wykonująca czynności nie może być podporządkowana poleceniom zleceniodawcy. Powinna więc mieć swobodę dotyczącą np. miejsca, czasu, sposobu jego wykonania. W przeciwnym wypadku, umowa zlecenie może być przekwalifikowana na umowę o pracę ze wszystkimi przykrymi konsekwencjami, w tym finansowymi i karnymi.

Umowa zlecenie jest to umowa, która często zastępuje umowę o pracę. Ma korzystniejsze warunki dla pracodawcy, trzeba jednak bardzo uważać, żeby nie doprowadzić do sytuacji obchodzenia prawa tj. nie zawrzeć takiej umowy w sytuacji, gdy stosunek łączący strony wykazuje wszystkie elementy umowy o pracę. Inne będą obowiązkowe składki ubezpieczeniowe i pracownicze od umowy o pracę, umowy zlecenie (w tym też umowy o świadczenie usług) i umowy o dzieło.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) kontroluje, czy dana umowa została prawidłowo nazwana jako umowa zlecenie. Jeśli wykaże, przed sądem powszechnym, że umowa ta spełnia cechy umowy o pracę, zleceniodawca będzie musiał wykazać, że prawidłowo wprowadził tę nazwę umowy, a co za tym idzie odprowadził prawidłowo składki na ubezpieczenie społeczne, według istniejącego zlecenia. Gdyby więc ZUS udało się skutecznie podważyć wybraną nomenklaturę umowy, zleceniodawca będzie musiał opłacić wszystkie składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i inne świadczenia pracownicze, do 5 lat wstecz (jeśli zleceniodawca podniesie zarzut przedawnienia starszego okresu).

Umowa zlecenie a umowa o pracę:

Umowa zlecenie pozwala uniknąć niektórych kosztów zatrudnienia, które są obowiązkowe w przypadku umowy o pracę tj. kosztów związanych ze składkami na ubezpieczenie społeczne. W wypadku umowy zlecenie, tylko 3 składki, spośród 4, są obowiązkowe. Brak wymagalnych składek na fundusz pracy, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych i brak obowiązku ponoszenia niektórych podatków. Tak jak umowa o pracę, umowa zlecenie to umowa, w której istotne jest staranne wykonywanie czynności (tzw. umowa starannego działania), a nie rezultat pracy.

Pracodawca, zatrudniając pracownika, na umowę zlecenie, nie jest obowiązany do następujących czynności, które przy umowie o pracę są obowiązkowe:

• nie musi ustalać wynagrodzenia, zgodnie ze stawką minimalnego wynagrodzenia, ustalaną rok rocznie przez Radę Ministrów. Jest jednak związany minimalną stawką godzinową, która w 2024 roku jest ustalona na poziomie: 27,70 zł brutto (od 1.01.2024 r. do 30.06.2024 r.) oraz 28,10 zł brutto (od 1.07.2024 r.).
• brak obowiązku ponoszenia kosztów, związanych ze składkami na ubezpieczenie wypadkowe (jeśli zleceniobiorca nie wykonuje pracy w siedzibie zleceniodawcy) i chorobowe (składka dobrowolna). Zwykle niższe są koszty uzyskania przychodu, w razie zawarcia umowy zlecenie.
• nie jest odpowiedzialny za ryzyko gospodarcze, wykonywanej, przez zleceniobiorcę, pracy (w przeciwieństwie do stosunku pracowniczego, w którym pracodawca jest odpowiedzialny za wykonywaną, przez pracownika, pracę). To zleceniobiorca ponosi osobistą odpowiedzialność za sposób wykonywanych usług.
• umowa może być rozwiązana w każdym czasie (brak okresu wypowiedzenia, ochrony kobiet w ciąży itd.).
• brak jakichkolwiek obowiązków konsultacyjnych ze związkami zawodowymi.
• brak obowiązku osobistego wykonywania pracy.
• teoretycznie zleceniobiorca może zobowiązać się do wykonania pracy, bez wynagrodzenia, podczas gdy za wykonywanie pracy, na podstawie umowy o pracę, wymaga się wynagrodzenia.

Umowa zlecenia może mieć zastosowanie także, gdy osoba jest zatrudniona, na podstawie umowy o pracę, w innej firmie. W takim przypadku umowa zlecenia będzie zwolniona z obowiązku ponoszenia składek na ubezpieczenie społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe). Jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne będą obowiązkowe.

Umowa o dzieło a umowa zlecenie lub umowa o świadczenie usług:

Wszystkie trzy umowy tj. umowę o dzieło, umowę zlecenie i umowę o świadczenie usług różni kwestia zasadnicza: przedmiot umowy. Przedmiotem umowy o dzieło są czynności, dające konkretny, namacalny rezultat – zarówno materialne, np. wykonanie stołu czy krzeseł, jak i niematerialne, np. zaprojektowanie strony internetowej. Mogą one polegać na wytworzeniu rzeczy nowej, zmianie lub naprawieniu rzeczy już istniejącej. Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora. Nie może polegać na wykonywaniu stosunkowo prostych i powtarzalnych czynności. Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonywanie cyklicznych działań, w sposób staranny, w celu osiągnięcia rezultatu, jednak jego osiągnięcie nie jest elementem koniecznym np. rozdawanie ulotek, przeprowadzenie ankiet telefonicznych. Zleceniobiorca nie będzie ponosił odpowiedzialności, za brak osiągnięcia określonego rezultatu, w wyznaczonym czasie, jeśli wykonywał zlecenie w sposób staranny. Przedmiotem umowy o świadczenie usług jest wykonywanie, z należytą starannością, pewnych, powtarzających się, cyklicznych usług. Są to często umowy handlowe np. usługi sprzątania, hydraulika, budownictwo, doradztwo.

Umowa zlecenie i umowa oświadczenie usług, z punktu widzenia wymagań formy, przepisów Kodeksu Cywilnego, składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, świadczeń podatkowych, nie różnią się. Umowa o dzieło natomiast jest regulowana innymi przepisami, ma inne zasady opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W przypadku umowy zlecenie lub umowy o świadczenie usług, wykonanie zobowiązania nastąpi już wówczas, gdy zleceniobiorca/usługodawca dochował należytej staranności w zakresie wykonywanego zlecenia lub świadczonej usługi. Umowa o dzieło idzie znacznie dalej. Zmierza ona bowiem do osiągnięcia konkretnego efektu i uznaje się ją, za wykonaną, z chwilą jego osiągnięcia. Dlatego w umowie o dzieło wynagrodzenie jest pochodną osiągniętego rezultatu w postaci wykonanego dzieła, a nie liczby przepracowanych godzin. Dodatkowym kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest także zdatność rezultatu materialnego, poddania się sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2000 r., sygn. akt IV CKN 152/00).

Jak korzystać z dokumentu?

Umowa zlecenie powinna być zawarta przez dwie strony:

• zleceniodawcę (czyli dającego zlecenie do wykonania);
• zleceniobiorcę (czyli osobę wykonującą zlecenie dla zleceniodawcy);

które powinny zapoznać się z umową i ją zrozumieć. Zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca, mogą być osobami prywatnymi tzw. osobami fizycznymi, jak i przedsiębiorcami.

Umowa ta nie powinna być nadużywana tzn. w sytuacji, gdy praca wykazuje cechy, niezbędne do zawarcia umowy o pracę, tj. permanentny charakter wykonywanej pracy, cechę podporządkowania stron stosunku, należy wówczas zawrzeć umowę o pracę.

Niniejszy projekt umowy zawiera:

• klauzulę dotyczącą odpowiedzialności odszkodowawczej za zwłokę, w wykonaniu czynności;
• klauzulę dotyczącą odsetek umownych, za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia;
• możliwość wypłaty zaliczki na poczet zlecenia;
• możliwość wykonania zlecenia przez inną osobę (Zastępca);
• klauzulę o zakazie konkurencji;
• klauzulę o obowiązku zachowania poufności;
• klauzulę o możliwości wypowiedzenia umowy;
• klauzulę o zapisie na sąd polubowny.

Kodeks Cywilny nie przewiduje żadnej specjalnej formy umowy zlecenie, co oznacza, że każda forma, nawet ustna, będzie wiążąca. Jednakże sporządzenie umowy zlecenie, w formie pisemnej, jest bezpieczniejsze, ze względu na wartość dowodową, jaką ma umowa pisemna.

Aby umowa miała formę pisemną, wystarczy wypełnić poniższą umowę, wydrukować i opatrzyć ją odręcznymi podpisami obu jej stron. Następnie, obie strony powinny otrzymać egzemplarz umowy, na której złożono odręczne podpisy.

Podstawa prawna:

Umowa zlecenie jest uregulowana przepisami art. 734 do art. 751 Kodeksu Cywilnego.

Minimalna stawka godzinowa jest uregulowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r.

Jak edytować wzór:

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.