Umowa zlecenie

Istotą umowy zlecenie jest dokonanie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Czynnością tą może być np. rozdawanie ulotek branżowych, korekta książek, przeprowadzanie ankiet telefonicznych, szkoleń, nauka pływania itd. Osoba wykonująca czynności nie może być podporządkowana poleceniom zleceniodawcy. Powinna więc mieć swobodę dotyczącą np. miejsca, czasu, sposobu jego wykonania. W przeciwnym wypadku, umowa zlecenie może być przekwalifikowana na umowę o pracę ze wszystkimi przykrymi konsekwencjami, szczególnie finansowymi.

Swoboda umów jest ograniczona ze względu na konieczność odprowadzania różnych świadczeń publicznych (składek ubezpieczeniowych, świadczeń pracowniczych), które są zależne od rodzaju umowy. Inne bowiem będą obowiązkowe składki od umowy o pracę, umowy zlecenie (w tym też umowy o świadczenie usług) i umowy o dzieło.

Umowa zlecenie jest to umowa, która często zastępuje umowę o pracę. Ma korzystniejsze warunki dla pracodawcy, trzeba jednak bardzo uważać, żeby nie doprowadzić do sytuacji obchodzenia prawa tj. nie zawrzeć takiej umowy w sytuacji, gdy stosunek łączący strony wykazuje wszystkie elementy umowy o pracę.

ZUS:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) kontroluje, czy dana umowa została prawidłowo nazwana jako umowa zlecenie. Jeśli wykaże przed sądem powszechnym, że umowa ta spełnia cechy umowy o pracę, zleceniodawca będzie musiał wykazać, że prawidłowo wprowadził tę nazwę umowy, a co za tym idzie odprowadził prawidłowo składki na ubezpieczenie społeczne według istniejącego zlecenia. Gdyby więc Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych udało się skutecznie podważyć wybraną nomenklaturę umowy, zleceniodawca będzie musiał opłacić wszystkie składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i inne świadczenia pracownicze, do 5 lat wstecz (jeśli zleceniodawca podniesie zarzut przedawnienia starszego okresu).

Umowa zlecenie a umowa o pracę:

Tak jak umowa o pracę, umowa zlecenia to umowa, w której istotne jest staranne wykonywanie czynności (tzw. umowa starannego działania).

Umowa zlecenie pozwala uniknąć niektórych kosztów zatrudnienia, związanych z umową o pracę tj. kosztów związanych ze składkami na ubezpieczenie społeczne. W wypadku umowy zlecenie, tylko 3 składki spośród 4 są obowiązkowe. Brak wymagalnych składek na fundusz pracy, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych i brak obowiązku ponoszenia niektórych podatków.

Pracodawca, zatrudniając pracownika na umowę zlecenie, nie jest obowiązany do następujących czynności, które przy umowie o pracę są obowiązkowe:

• nie musi ustalać wynagrodzenia zgodnie ze stawką minimalnego wynagrodzenia, ustalaną rok rocznie przez Radę Ministrów. Jest jednak związany minimalną stawką godzinową, która w 2020 roku jest ustalona na poziomie: 17 zł brutto.
• brak obowiązku ponoszenia kosztów związanych ze składkami na ubezpieczenie wypadkowe (jeśli zleceniobiorca nie wykonuje pracy w siedzibie zleceniodawcy) i chorobowe (składka dobrowolna).
• zwykle niższe będą koszty uzyskania przychodu. W przypadku umowy zlecenie: 20% uzyskanego przychodu (pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne), w przypadku umowy o pracę: 111,25 zł lub 139,06 zł miesięcznie (stawka zryczałtowana), a gdy podstawa opodatkowania przekroczy górny limit pierwszego progu podatkowego, zaliczka na podatek jest ustalana według wyższej stawki (tj. 32%, a nie 18%).
• nie jest odpowiedzialny za ryzyko gospodarcze wykonywanej przez zleceniobiorcę pracy. To zleceniobiorca ponosi osobistą odpowiedzialność za sposób wykonywanych usług.
• umowa może być rozwiązana w każdym czasie. Brak przepisów obligujących strony do respektowania terminów wypowiedzenia czy niemożności wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy w szczególnych sytuacjach życia zleceniobiorcy tj. m.in. ciąży, urlopu macierzyńskiego, brak przepisów dotyczących pracowników szczególnie chronionych przed rozwiązaniem stosunku pracy.
• brak jakichkolwiek obowiązków konsultacyjnych ze związkami zawodowymi.
• brak obowiązku osobistego wykonywania pracy.
• zleceniobiorca może zobowiązać się do wykonania pracy bez wynagrodzenia, podczas gdy w sytuacji stosunku pracy na podstawie umowy o pracę jest to niemożliwe.

Umowa zlecenia może mieć dobre zastosowanie także, gdy osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w innej firmie. W takim przypadku umowa zlecenia będzie zwolniona z obowiązku ponoszenia składek na ubezpieczenie społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe). Jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne będą obowiązkowe.

Umowa o dzieło a umowy starannego działania (umowa zlecenie lub umowa o świadczenie usług):

Wszystkie trzy umowy tj. umowę o dzieło, umowę zlecenie i umowę o świadczenie usług różni kwestia zasadnicza: przedmiot umowy. W zakresie odróżnienia zasadności zawarcia każdej z nich, najistotniejsze znaczenie ma różnica między umową o dzieło a umowami starannego działania tj. umowy zlecenia i umowy o świadczenia usług. Ich pomylenie może okazać się kosztowne dla stron umów, z punktu widzenia podatkowego i ubezpieczeniowego.

Obydwie umowy starannego działania tj. umowa o świadczenie usług i umowa zlecenia, z punktu widzenia wymagań formy, składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, świadczeń podatkowych, nie różnią się. Do obydwu mają zastosowanie te same przepisy Kodeksu Cywilnego, a urzędy podatkowe i ubezpieczeniowe nie kwestionują zasadności zawarcia jednej z nich. Nie ma wobec tego sankcji za dokonanie wyboru umowy zlecenie w sytuacji, gdy zawarcie umowy o świadczenie usług wydawałoby się słuszniejsze. Nie można tego samego powiedzieć natomiast o umowie o dzieło.

W przypadku umów starannego działania, jakimi są: umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, wykonanie zobowiązania nastąpi już wówczas, gdy zleceniobiorca/usługodawca dochował należytej staranności w zakresie wykonywanego zlecenia lub świadczonej usługi. Umowa o dzieło idzie znacznie dalej. Zmierza ona bowiem do osiągnięcia konkretnego efektu i uznaje się ją za wykonaną z chwilą jego osiągnięcia. Dlatego w umowie o dzieło wynagrodzenie jest pochodną osiągniętego rezultatu w postaci wykonanego dzieła, a nie liczby przepracowanych godzin. Dodatkowym kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest także zdatność rezultatu materialnego poddania się sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2000 r., sygn. akt IV CKN 152/00).

Przedmiotem umowy o dzieło są więc czynności dające konkretny, namacalny rezultat – zarówno materialne, np. wykonanie stołu czy krzeseł, jak i niematerialne, np. zaprojektowanie strony internetowej. Mogą one polegać na wytworzeniu rzeczy nowej, zmianie lub naprawieniu rzeczy już istniejącej. Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora. Nie może polegać na wykonywaniu stosunkowo prostych i powtarzalnych czynności.

Przedmiotem umowy o świadczenie usług jest wykonywanie z należytą starannością pewnych, powtarzających się, cyklicznych usług. Są to często umowy handlowe np. usługi sprzątania, hydraulika, budownictwo, doradztwo.

Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonywanie cyklicznych działań, w sposób staranny, w celu osiągnięcia rezultatu, jednak jego osiągnięcie nie jest elementem koniecznym np. rozdawanie ulotek, przeprowadzenie ankiet telefonicznych. Zleceniobiorca nie będzie ponosił odpowiedzialności za brak osiągnięcia określonego rezultatu w wyznaczonym czasie, jeśli wykonywał zlecenie w sposób staranny.

Jak stosować dokument?

Umowa zlecenie powinna być zawarta przez dwie strony. Wszystkie postanowienia umowy powinny być jasne dla obu stron stosunku cywilnoprawnego. Umowa ta nie powinna być nadużywana tzn. w sytuacji gdy praca wykazuje cechy niezbędne do zawarcia umowy o pracę, tj. cechę podporządkowania stron stosunku, permanentny charakter wykonywanej pracy, należy wówczas zawrzeć umowę o pracę.

Niniejszy projekt umowy zawiera wszystkie postanowienia, jakie powinny się znaleźć w umowie zlecenie, jak również klauzule dodatkowe, takie jak,

• odpowiedzialność odszkodowawczą za zwłokę w wykonaniu czynności,
• odsetki umowne za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia,
• możliwość wypłaty zaliczki na poczet zlecenia,
• możliwość wykonania zlecenia przez inną osobę (Zastępca),
• klauzulę o zakazie konkurencji,
• klauzulę o obowiązku zachowania poufności,
• klauzulę o możliwości wypowiedzenia umowy,
• klauzulę o zapisie na sąd polubowny.

Kodeks Cywilny nie przewiduje żadnej specjalnej formy umowy zlecenie, co oznacza, że każda forma, nawet ustna, będzie wiązać obie strony umowy. Sporządzenie umowy zlecenie w formie pisemnej jest bezpieczniejsze, ze względu na wartość dowodową, jaką ma umowa pisemna.

Aby umowa miała formę pisemną, wystarczy wypełnić poniższą umowę, wydrukować i opatrzyć ją odręcznymi podpisami obu stron umowy. Każda ze stron powinna dostać egzemplarz umowy, na której złożono odręczne podpisy.

Podstawa prawna:

Umowa zlecenie jest uregulowana przepisami Kodeksu Cywilnego tj. art. 734-751. Minimalna stawka godzinowa jest uregulowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 września 2019 r., w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.

JAK EDYTOWAĆ WZÓR:

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.